در آموزه های قرآنی، زمان هایی برای برخی از امور مطرح شده که دلیل بر اهمیت آن زمان ها است. این زمان ها باید برای انسان ها اهمیت به سزایی داشته باشد؛ زیرا در این زمان ها می تواند بیش ترین بهره را ببرد.
از نظر قرآن شب، بهترین زمان ملاقات با خدا است. این در حالی است که خداوند بیرون از همه ابعاد حتی بعد چهارم زمان و خالق آن است و «و لیس عند ربنا مساء و لاصباح؛ برای پروردگار ما شب و صبحی نیست»، اما اگر برای آن سوی دیدار و ملاقات ما زمان معنا و مفهوم ندارد، اما برای انسان که گرفتار ابعاد از جمله زمان است، زمان نقش اساسی و کلیدی را ایفا می کند.
بر اساس آموزه های قرآنی، خداوند نظام کنونی هستی را در شش دوره آفریده که از هر یک به عنوان «یوم؛ روز» یاد می کند.(فرقان، آیه 59؛ سجده، آیه 4؛ ق، آیه 38) دو روز اول، زمین آفریده شد(فصلت، آیه 9)، دو روز دوم، هفت آسمان آفریده شد(فصلت، آیه 12) و دو روز سوم نیز آن چه میان آسمان و زمین آفریده شده است.(فرقان، آیه 59)
البته از آیه 10 سوره فصلت بر می آید که آفرینش کمال زمین برای بهره تامین ارزاق بشر چهار دوره یا روز به خود اختصاص داده است یا آن که چهار فصل را برای تامین ارزاق و اقوات قرار داده است.
با این همه این آیات نشان می دهد که اگر برای خالق زمان معنایی ندارد و خود گرفتار زمان نیست؛ اما مخلوقات و آفریده های الهی با زمان عجین و آمیخته شده است و انسان در این میان بیش تر به زمان وابسته است و بدان پیوند خورده است.
روز و شب برای انسان آفریده شده و دارای ویژگی هایی است که بدان توجه یابد. شاید برای بسیاری سخت باشد که هستی در خدمت انسان است و حتی روز و شب برای انسان باشد؛ در حالی که خداوند در آیات قرآنی بیان می کند که اگر چه ستارگان به عنوان زینت آسمان هستند، ولی همین ستارگان برای دور کردن و ربودن شیاطین است تا از ملای اعلی اخبار را ندزند و به آدمی آسیب نرسانند و اگر اقدامی در سرقت و استماع کردند با شهاب سنگ ها تعقیب و شکار می شوند.(حجر، آیات 16 تا 18؛ صافات، آیات 9 و 10؛ جن، آیه 9) هم چنین خداوند روز را برای کار و تلاش آدمی (مزمل، آیه 7) و شب را برای استراحت(فرقان، آیه 47؛ نباء، آیه 9) و بهره گیری از گام های استوارتر و راست تر برای تقرب و عبادت(مزمل، آیه 6)
از همین روست که میقات و ملاقات پیامبران از جمله حضرت موسی(ع) در شب بوده است.(اعراف، آیه 142) و پیامبر(ص) نیز اسراء و معراج شبانه داشته (اسراء، آیه 1) و به میقات پروردگارش در «قاب قوسین او ادنی» رفته است.(نجم، آیه 8)
هم چنین وحی که سخنی سنگین است در شب و میقات شبانه نصیب پیامبر(ص) شده است.(مزمل، آیات 5 تا 7) و مقام محمود نیز زمانی نصیب پیامبر(ص) می شود که تهجد شبانه داشته باشد.(اسراء، آیه 79)
شب برای آدمی به سبب آن که در تاریک قرار می گیرد و در بند رنگ ها و آراسته ها و زینت های دنیایی قرار نمی گیرد و همه چیزهای پیرامونش از حالت فریبا خارج و بیرون می رود بهترین زمان ملاقات است؛ زیرا می تواند از همه چیز ببرد و به سوی خدا بگریزد و در آرامشی مطلق با خدایش ملاقات کرده و زیارتی ویژه داشته باشد. امام حسن عسکری(ع) می فرماید: «إنّ الوصول الی الله سفرٌ لا یُدرک الاّ بامتطاء اللیل؛ رسیدن به خداوند سفری است که جز با اسب رهوار شب درک نمی شود».( بحارالأنوار، ج75، ص380)
به قول سعدی شیرازی
ایهاالناس! جهان جای تن آسائی نیست / مـرد دانا به جهان داشتن ارزانی نیست
خفتگان را چه خبر زمـزمه ی مـرغ سحر / حَیَـوان را خبــر از عـالم انسانی نیست
شب مـردان خدا روز جهان افـروز است/ روشنان را به حقیقت شب ظلمانی نیست