از نظر آموزه های وحیانی قرآن، قانون می بایست دارای چند شرط باشد تا قابلیت اجرا و نیز کارآیی داشته باشد. از مهم ترین شروط آن می توان به موارد زیر اشاره کرد:
1. علم : شرط اول این که علمی باشد؛ یعنی دارای مبنای علمی نه ظنی باشد؛ و مواد آن بر اساس معلوماتی باشد که عقل و نقل آن را کشف کرده باشد؛ یعنی معلومات مبتنی بر کشفیات قلب سلیم با تعقل و تفقه یا نقل وحیانی معتبر باشد؛ زیرا اگر این گونه نباشد، بر اساس جهل علمی یا جهل عقلی می شود که حاکمیت از آن هواهای نفسانی و وسوسه های شیطانی می شود.(ملک، آیه 10؛ نجم، آیات 23 و 27)
2. عمل : شرط دوم آن که عملی باشد؛ یعنی قابلیت اجرا داشته باشد؛ زیرا قوانینی که بر اساس کشف عقل سلیم و نقل معتبر نباشد، قابلیت عملی و اجرا هم ندارد؛ این قابلیت برای اجرا به گونه ای باشد که اکثریت مردم بتوانند آن را عملیاتی کنند و تنها برای شماری خاص استطاعت انجام نباشد.(حدید، آیه 27)
3. حق: بر اساس این شرط، نمی توان تابع قانونی شد که باطل باشد و از حق هیچ بهره ای نبرده باشد.(غافر، آیه 19)
4. عدل: از آن جایی که ظهور حق به عدالت است، لازم است تا قوانین مبتنی بر عدالت باشد؛ زیرا با عدالت است که هر چیزی در جایگاه مناسب آن قرار می گیرد که همان جایگاه حق است. امیرمومنان امام علی(ع) می فرماید: الْعَدْلُ یَضَعُ الْأُمُورَ مَوَاضِعَهَا؛ عدالت، هر چیز را به جاى خود مى نهد.(نهج البلاغه، صبحی صالح، حکمت 437)
5. مصحلت و منفعت: قانون می بایست دارای مصلحت و منفعت برای اکثریت باشد.(نساء، آیه 11)
6. خدایی بودن: از دیگر شروط بلکه مهم ترین و اصلی ترین آن این است که منبع قانون خدایی باشد؛ زیرا جز خدا کسی نمی داند حق چیست؟ تا در آن چیز جایی مناسب و حق خود قرار گیرد که موجب تحقق عدالت است؛ و هم چنین تنها خدا است که می داند چه چیزی مصلحت و منفعت دارد یا مفسدت؟ و هم چنین تنها خدا است که می داند چگونه آن قانون می تواند قابلیت تحقق و اجرا پیدا کند؛ زیرا خدا علیم مطلق به همه هستی از ظاهر و باطن هر چیزی است؛ از همین روست که خدا می فرماید: إِنِ الْحُکْمُ إِلَّا لِلَّهِ؛ حکم و قانون جز برای خدا نیست.(یوسف، آیات 40 و 67) اما اگر انسان بخواهد به سبب ندانستن این امور، نمی تواند در تقنین و قانونگذاری موفق باشد؛ به عنوان نمونه خدا درباره قانون ارث می فرماید: لَا تَدْرُونَ أَیُّهُمْ أَقْرَبُ لَکُمْ نَفْعًا؛ شما نمی دانید کدام یک پدران و فرزندانتان برای شما سودمند تر هستند.(نساء، آیه 11)