در آیات قرآنی سخن از ترازو و میزان است که بدان آدمی سنجیده می شود. بر اساس آیات قرآنی انسان ها در قیامت سه دسته هستند:
1. کسانی که وزن کشی نمی شوند؛ این خودش به دو گروه دسته بندی می شوند: الف: مومنان صالح، چون دارای حسن فاعلی و حسن فعلی هستند؛ یعنی چون این افراد مومن صالح بوده اند به طوری که ایمان و عمل صالح جزو سرشت و سیره و ملکه وجودی آنان شده و ایمان و عمل صالح در آنان قیام کرده و مقوم ذات وجودی آنان شده است، چنین افرادی در روز قیامت بی آن که حساب و کتابی بشوند و بدون ترازو و میزان به بهشت می روند. خداوند می فرماید: وَمَنْ عَمِلَ صَالِحًا مِّن ذَکَرٍ أَوْ أُنثَى وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَأُوْلَئِکَ یَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ یُرْزَقُونَ فِیهَا بِغَیْرِ حِسَابٍ؛ و هر که کار شایسته کند- چه مرد باشد یا زن- در حالى که ایمان داشته باشد، در نتیجه آنان داخل بهشت مىشوند و در آنجا بىحساب روزى مىیابند.(غافر، آیه 40) یعنی همان طوری به حساب وارد می شوند و روزی بی حساب نیز می خورند. در حقیقت دخول ایشان در بهشت و بهره مندی آنان دیگر نیازی به ترازو ندارد تا میزان آن سنجیده شود، بلکه چنان هستند که همه درجات و مراتب بهشت برای آنان است نه درجه ای بهشت؛ چنان که خداوند درباره مومن عالم فرموده است: یَرْفَعِ اللَّهُ الَّذِینَ آمَنُوا مِنکُمْ وَالَّذِینَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجَاتٍ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِیرٌ؛ تا خدا [رتبه] کسانى از شما را که گرویده و ایمان آورده درجه ای و کسانى را که دانشمندند به درجات بلند گرداند، و خدا به آنچه مىکنید آگاه است.(مجادله، آیه 11) ب: کسانی که کافر بوده اند و هیچ اندوخته و توشه ای برای آخرت نیاندوخته اند؛ زیرا آن چه به عمل صالح و حسن فعلی ارزش می دهد همان نیت و حسن فاعلی است که ایمان است. کسی که مومن نیست، اگر عمل صالح داشته باشد، خداوند در همین دنیا پاداش عمل صالح و نیک وی را می دهد و در آخرت برای او چیزی نیست.(بقره، آیات 120 و 200؛ آل عمران، آیه 77؛ زخرف، آیات 33 تا 35 و آیات دیگر) خداوند درباره این گروه و دسته دوم می فرماید: أُولَئِکَ الَّذِینَ کَفَرُوا بِآیَاتِ رَبِّهِمْ وَلِقَائِهِ فَحَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ فَلَا نُقِیمُ لَهُمْ یَوْمَ الْقِیَامَةِ وَزْنًا؛ آرى، آنان کسانىاند که آیات پروردگارشان و لقاى او را انکار کردند، در نتیجه اعمالشان تباه گردید، و روز قیامت براى آنها قدر و ارزشى نخواهیم نهاد و میزانى براى سنجش اعمالشان برپا نمىکنیم.(کهف، آیه 105)
2. گروه سوم کسانی هستند که باید وزن کشی شوند. اینان کسانی هستند که ایمان و عمل صالح دارند، ولی مخلوط عمل کرده اند. خداوند می فرماید: وَآخَرُونَ اعْتَرَفُواْ بِذُنُوبِهِمْ خَلَطُواْ عَمَلاً صَالِحًا وَآخَرَ سَیِّئًا؛ و دیگرانى هستند که به گناهان خود اعتراف کرده و کار شایسته را با کارى دیگر که بد است درآمیختهاند.(توبه، آیه 102) این افراد هر چند در نهایت رستگار می شوند ولی باید درجات آنان در بهشت تعیین و معلوم شود و به همان میزان که در ترازو برایشان مشخص می شود درجه گرفته و بهره مند از بهشت می شوند. البته ممکن است دورانی را نیز در دوزخ برای پاکسازی بگذرانند. به هر حال، این افراد هستند که باید وزن کشی شوند و ترازویی که برای آنان نهاده می شود، چیز جز حق نیست. خداوند می فرماید: وَالْوَزْنُ یَوْمَئِذٍ الْحَقُّ فَمَن ثَقُلَتْ مَوَازِینُهُ فَأُوْلَـئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ؛ و سنجش کردارها در آن روز- رستاخیز- حق است پس هر که کردارهاى سنجیده او گران و سنگین باشد، ایشانند رستگاران.(اعراف، آیه 8)
در روایتی از پیامبر(ص) سه گروه برای امت اسلام معرفی شده است که بیش تر به جزئیات پرداخته است. در این تقسیم بندی گروه کفار اصولا مطرح نیستند. در روایت معراجی این گونه بیان شده است: إن رضوان خازن الجنة یقول: إن الله قسم الجنة لامتک أثلاثا: فثلث یدخلون الجنة بغیر حساب، وثلث یحاسبون حسابا یسیرا، وثلث تشفع لهم فتشفع فیهم؛ به راستی خازن بهشت می گوید: خداوند بهشت را برای امت اسلام سه قسم کرده است: 1. یک سوم بدون حساب وارد بهشت می شوند؛ 2. یک سوم با حسابی اندک وارد بهشت می شوند؛ 3. یک سوم با شفاعت وارد می شوند.( الخرائج والجرائح ، ابن هبة الله الرّاوندی، ج 1 ، ص 35)