پرسش اساسی مومنان این است که چگونه به همه چیز از نیکی ها و حسنات و خیرات در دنیا و آخرت برسیم و سعادت دنیا و آخرت را همراه هم داشته باشیم چنان که خداوند در قرآن بیان می کند: رَبَّنَا آتِنَا فِی الدُّنْیَا حَسَنَةً وَفِی الآخِرَةِ حَسَنَةً وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ؛ و از آنان کسانى‏اند که گویند: پرودگارا، ما را در این جهان نیکویى- نعمت- ده و در آن جهان نیز نیکویى بخش و ما را از عذاب آتش دوزخ نگاه دار.(بقره، آیه 201)

در پاسخ باید گفت : بر اساس آیات قرآنی اگر کسی دوستی و محبت و دلبستگی دنیا را از خود دور کند، می تواند به همه آنها دست یابد؛ به ویژه اگر چند چیز را از خود دور دارد به همه چیز دست می یابد. این چند چیز کارکردی دو گانه متقابل و متضاد هم دارد؛ یعنی هم می تواند عامل دوزخ رفتن آدمی شود و هم عامل بهشت رفتن آدمی.

خداوند در آیه 14 سوره آل عمران می فرماید: زُیِّنَ لِلنَّاسِ حُبُّ الشَّهَوَاتِ مِنَ النِّسَاء وَالْبَنِینَ وَالْقَنَاطِیرِ الْمُقَنطَرَةِ مِنَ الذَّهَبِ وَالْفِضَّةِ وَالْخَیْلِ الْمُسَوَّمَةِ وَالأَنْعَامِ وَالْحَرْثِ ذَلِکَ مَتَاعُ الْحَیَاةِ الدُّنْیَا وَاللّهُ عِندَهُ حُسْنُ الْمَآبِ ؛ دوستىِ خواستنیها [ى گوناگون‏] از: زنان و پسران و اموال فراوان از زر و سیم و اسب‏هاى نشاندار و دامها و کشتزار [ها] براى مردم آراسته شده، [لیکن‏] این جمله، مایه تمتّع زندگى دنیاست، و [حال آنکه‏] فرجام نیکو نزد خداست.  

پس اگر انسان بتواند چشم خود را از محبت شهوانی نسبت به این امور بشوید ، می تواند همین امور را به بهترین ابزار برای عمل صالحی در آورد که بهشت را برای آدمی می سازد؛ زیرا مهم ترین سد راه آدمی محبت افراطی و شهوت افراطی نسبت به این امور است؛ پس اگر محبت شهوانی نسبت به این امور را از خود دور کند می تواند زن را به عنوان بهترین یار و یاور برای رسیدن به بهشت و حسنات و خیرات دنیا و آخرت قرار دهد؛ چنان که در حکایت پاسخ حضرت امام علی(ع) و فاطمه(س) در برابر پرسش پیامبر(ص) آمده است که آن دو نسبت به یک دیگر چنین برداشت و رویه ای داشتند.

هم چنین به جای آن که دومین عامل یعنی پسران عامل بدبختی و شقاوت ابدی انسان شود ، می تواند عامل خوشبختی انسان شود؛ به شرطی که به خاطر پسران خویش دین و ایمان را کنار نگذارد و با تربیت و تادیب صحیح فرزند او را به عنوان یکی از باقیات صالحات در آورد که بقای اعمال خیرش حتی پس از مرگش باشد؛ اما بسیاری از مردم توجهی ندارند که زن و فرزند فتنه زندگی آدمی است و خداوند بدان انسان ها را می آزماید و بسیاری از مردم در این آزمون و ابتلاء و فتنه شکست می خورند.

سومین عامل بدبختی و خوشبختی زر و سیم است که اگر از دل برود می تواند با استفاده از آن ها با خیرات و نیکی و احسان و انفاق مهم ترین عامل خوشبختی شود و هم چنین با ساخت و سازی که از پول در کارهای عام المنفعه می توان انجام داد، برای خود باقیات صالحات بسازد و قرار دهد که حتی پس از مرگش بهره از آن گیرد.

اسب های رهوار و گله های گاو و گوسفند و شتر و مانند آن ها نیز خود عامل بدبختی و خوشبختی آدمی می شود و هم چنین کشت و زرع که آدمی را به خود مشغول می کند و باغ و بوستانی که دل را از یاد خدا بیرون می برد و شخص حاضر به انفاق از میوه و محصولات کشاورزی خود نمی شود.

در یک کلمه می توان گفت مهم ترین عوامل بدبختی و خوشبختی انسان سه چیز زن و پسر و مال در همه اقسام و انواع آن است. از این رو، خداوند می فرماید: الْمَالُ وَالْبَنُونَ زِینَةُ الْحَیَاةِ الدُّنْیَا وَالْبَاقِیَاتُ الصَّالِحَاتُ خَیْرٌ عِندَ رَبِّکَ ثَوَابًا وَخَیْرٌ أَمَلًا؛ مال و پسران زیور زندگى دنیایند، و نیکیهاى ماندگار از نظر پاداش نزد پروردگارت بهتر و از نظر امید [نیز] بهتر است.(کهف، آیه 46)

و نیز می فرماید: إِنَّمَا أَمْوَالُکُمْ وَأَوْلَادُکُمْ فِتْنَةٌ وَاللَّهُ عِندَهُ أَجْرٌ عَظِیمٌ؛ اموال شما و فرزندانتان صرفاً [وسیله‏] آزمایشى [براى شما] یند، و خداست که نزد او پاداشى بزرگ است.(التغابن، آیه 15)

البته از نظر قرآن برخی از فرزندان نه تنها وسیله فتنه و آزمونی برای آدمی است، بلکه در کنار برخی از زنان بلای جان آدمی و دشمن اوست؛ یعنی زن و فرزندانی به عنوان دشمن شیرین مطرح است و انسان همانند عسل زهرآگین شیرین آن را می نوشد و خودش را به هلاکت می افکند. خداوند در آیه 14 همین سوره تغابن می فرماید: یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِنَّ مِنْ أَزْوَاجِکُمْ وَأَوْلَادِکُمْ عَدُوًّا لَّکُمْ فَاحْذَرُوهُمْ وَإِن تَعْفُوا وَتَصْفَحُوا وَتَغْفِرُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِیمٌ؛ اى کسانى که ایمان آورده‏اید، در حقیقت برخى از همسران شما و فرزندان شما دشمن شمایند، از آنان بر حذر باشید، و اگر ببخشایید و درگذرید و بیامرزید، به راستى خدا آمرزنده مهربان است.

پس اگر انسان بتواند از محبت شهوانی این امور یعنی زن و فرزند و مال رهایی یابد و عاقلانه و خردمندانه رفتار کند، همین ابزارهای فتنه و آزمایش و زیور و زینت زندگی دنیا برای انسان باقیات صالحات و ابزار سعادت و خوشبختی ابدی می شود. پس تنها کاری که باید انسان انجام دهد، رهایی از محبت شهوانی است؛ نه اصل محبت. در این صورت است که وقتی به او می گویند فرزند را برای مبارزه و جهاد بفرست می فرستد و از زر و سیم به محرومان و سائلان و نیازمندان می دهد و در کارهای خیر و انفاق و زکات و خمس هزینه می کند.