اگر جهان را غیر از خدایی که آفریدگار آن است ، گسی دیگر پروردگاری کند و یا شرکایی برای خداوند در ربوبیت و پروردگاری عالم باشد و خداوند رب العالمین همراه ارباب دیگری جهان را اداره کند، چه اتفاقی می افتد؟

خداوند در آیاتی از قرآن ضمن نقد نظریه تعدد خدایان و الهه به نقد تعدد ارباب و شریک در ربوبیت و آثار آن چون جنگ قدرت و تباهی و فساد جهان اشاره می کند و می فرماید: لَوْ کَانَ فِیهِمَا آلِهَةٌ إِلَّا اللَّهُ لَفَسَدَتَا فَسُبْحَانَ اللَّهِ رَبِّ الْعَرْشِ عَمَّا یَصِفُونَ؛ اگر در آنها زمین و آسمان‏ جز خدا، خدایانى دیگر وجود داشت، قطعاً زمین و آسمان‏ تباه مى‏شد. پس منزّه است خدا، پروردگار عرش، از آنچه وصف مى‏کنند. (انبیاء، آیه 22)

امام حسین(ع) در دعای عرفه به شرح این جمله می پردازد و می فرماید: لَوْ کانَ فیهِما الِهَةٌ اِلا الله لَفَسَدَتا وَتَفَطَّرَتا سُبْحانَ الله الْواحِدِ الاَحَدِ الصَّمَدِ الَّذی لَمْ یَلِدْ وَلَمْ یُولَدْ وَلَمْ یَکُنْ لَهُ کُفُواً اَحَدٌ؛ اگر در آسمان و زمین معبودهایی جز خدا بود، هر آینه هر دو تباه می شدند و متلاشی می گشتند و شکاف در آنها می افتاد. منزّه است خدای یگانه یکتا، و بی نیاز، که نزاده، و زاده نشده و احدی همتایش نبوده است.

پس هر گونه مشارکتی در حوزه الوهیت و ربوبیت به معنای فساد و تباهی در نظام هستی خواهد بود. حالا این مشارکت به شکل همسر و فرزند باشد که خدا آن را نفی می کند(انعام، آیه 101؛ جن، آیه 3) یا از طریق فرزندخواندگی و اتخاذ آن باشد که در آیه 22 سوره انبیاء نفی شده است و خداوند می فرماید: مَا اتَّخَذَ اللَّهُ مِن وَلَدٍ وَمَا کَانَ مَعَهُ مِنْ إِلَهٍ إِذًا لَّذَهَبَ کُلُّ إِلَهٍ بِمَا خَلَقَ وَلَعَلَا بَعْضُهُمْ عَلَى بَعْضٍ سُبْحَانَ اللَّهِ عَمَّا یَصِفُونَ؛ خدا فرزندى اختیار نکرده و با او معبودى دیگر نیست، و اگر جز این بود، قطعاً هر خدایى آنچه را آفریده بود با خود مى‏برد، و حتماً بعضى از آنان بر بعضى دیگر تفوّق مى‏جستند. منزه است خدا از آنچه وصف مى‏کنند.

خداوند در این آیه این مطلب را نیز توضیح داده که وجود هر گونه الوهیت و ربوبیتی دیگری به معنای تضاد منافع میان خدایان و ارباب دانسته است. این بدان معنا خواهد بود که اگر تعددی وجود داشت می توان از آثار آن این تعدد را به دست آورد و جنگ قدرت به طوری طبیعی موجب فساد و تباهی جهان می شد. عدم وقوع فساد و تباهی در جهان خود دلیل بر این است که نظام هستی را یک خدا و رب همان طوری که ایجاد کرده مدیریت می کند.

نکته ای جالب و پند آموزی در بت شکنی حضرت ابراهیم(ع) وجود دارد. آن حضرت(ع) همه بتان را می شکند و تنها کبیر و بزرگ بتان را نگه می دارد و تبر را بر دوش او می گذارد و می گوید: قَالَ بَلْ فَعَلَهُ کَبِیرُهُمْ هَذَا فَاسْأَلُوهُمْ إِن کَانُوا یَنطِقُونَ ؛ گفت: «نه‏ بلکه آن را این بزرگترشان کرده است، اگر سخن مى‏گویند از آنها بپرسید.»(انبیاء، آیه 63)

در این آیه بیان می شود که اگر خدایانی باشد و به طور طبیعی جنگ قدرتی نیز خواهد بود و به طور طبیعی خدای بزرگ نمی گذارد تا خدایی دیگری باشد و همه آنها را نابود می کند. آن حضرت(ع) این بت بزرگ را نمادی از خدای بزرگ قرار داده و گفته است: به طور طبیعی خدای بزرگ خدای دیگری را نمی پذیرد و آن ها را نابود می کند.

پس دو حالت بیش تر نخواهد بود: 1. خدایانی دیگر نیست و تنها یک خدای بزرگ آفریدگار و پروردگار هستی است. از همین رو، نظام احسن هستی بدون فساد برقرار و باقی است؛ 2. اگر خدایی دیگری باشد، جنگ قدرتی پیش خواهد آمد و هر کسی می کوشد تا قلمروی خودش را افزایش دهد و این گونه است که خدایان دیگر نابود شده و سرزمین و قلمروی آنان از میان رفته و همان خودشان نابود می شود.

البته خداوند در آیات دیگر توضیح می دهد که میان خدایان صلح و صفا معنا ندارد؛ زیرا اگر خداوند همه هستی را پر کرده و صمد است، جایی برای خدای دیگر نمی ماند؛ زیرا باید آن خدا مخلوق و قلمروی دیگر داشته باشد که دلیلی بر آن نیست.