بر اساس آموزه های قرآنی توحید بر همه هستی حتی بر قرآن این کتاب جهان نما حاکمیت دارد. از این روست که در جان و جهان و جهان نما هیچ گونه اختلافی نیست. توضیح این که:
1. توحید در جهان: همه هستی از خدای یکتا و یگانه صادر شده است و دومی نیست تا موجب اختلافی در نظام هستی شود. از این روست که خداوند می فرماید: الَّذِی خَلَقَ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ طِبَاقًا مَّا تَرَى فِی خَلْقِ الرَّحْمَنِ مِن تَفَاوُتٍ فَارْجِعِ الْبَصَرَ هَلْ تَرَى مِن فُطُورٍ؛ همان که هفت آسمان را طبقه طبقه بیافرید. در آفرینشِ آن خداى بخشایشگر هیچ گونه اختلاف و تفاوتى] نمىبینى. باز بنگر، آیا خلل و نقصانى مىبینى؟(ملک، آیه 3)
2. توحید در جان: جان آدمی نیز بر مدار توحید است. از همین روست که کتاب فطرت جان آدمی مطابق با توحید جهان است و هیچ تفاوتی در جان های آدمیان و اصل نفس انسانی نیست. همه انسان ها از یک نفس واحد آفریده شده اند(نساء، آیه 1) و فطرت آدمی یکسان و بی تفاوت است. خداوند می فرماید: وَنَفْسٍ وَمَا سَوَّاهَا فَأَلْهَمَهَا فُجُورَهَا وَتَقْوَاهَا ؛ سوگند به نَفْس و آن کس که آن را درست کرد و نیکو و راست آفرید سپس پلیدکارى و پرهیزگارىاش را به آن الهام کرد.(شمس، آیات 7 و 8)
3. توحید در جهان نما: قرآن کتاب جهان نما است و هر آن چه در کتاب تکوین الهی آمده در این کتاب تدوین نیز موجود است. بر همین اساس، تفاوتی میان تکوین و تدوین یافت نمی شود و اختلافی در آن راه نمی یابد. این گونه است که قرآن نیز بی هیچ اختلافی است. خداوند می فرماید: أَفَلاَ یَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ وَلَوْ کَانَ مِنْ عِندِ غَیْرِ اللّهِ لَوَجَدُواْ فِیهِ اخْتِلاَفًا کَثِیرًا؛ آیا در معانى و مفاهیم قرآن نمىاندیشند؟ اگر از جانب غیر خدا بود قطعاً در آن اختلاف بسیارى مىیافتند.(نساء، آیه 82)
نکته : همان طوری که میان کتاب تکوین و تدوین اختلافی نیست، هم چنین اختلافی میان کتاب تکوین جان آدمی با کتاب تدوین قرآن نیست؛ از این روست که خداوند در آیه 30 سوره روم می فرماید: فَأَقِمْ وَجْهَکَ لِلدِّینِ حَنِیفًا فِطْرَةَ اللَّهِ الَّتِی فَطَرَ النَّاسَ عَلَیْهَا لَا تَبْدِیلَ لِخَلْقِ اللَّهِ ذَلِکَ الدِّینُ الْقَیِّمُ وَلَکِنَّ أَکْثَرَ النَّاسِ لَا یَعْلَمُونَ؛ پس روى خود را با گرایش تمام به حقّ، به سوى این دین کن، با همان سرشتى که خدا مردم را بر آن سرشته است. آفرینش خداى تغییرپذیر نیست. این است همان دین پایدار، ولى بیشتر مردم نمىدانند.
نکته دیگر : ممکن است گفته شود، خداوند در آیه 22 سوره روم فرموده است: وَمِنْ آیَاتِهِ خَلْقُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَاخْتِلَافُ أَلْسِنَتِکُمْ وَأَلْوَانِکُمْ إِنَّ فِی ذَلِکَ لَآیَاتٍ لِّلْعَالِمِینَ؛ و از نشانههاى قدرت او آفرینش آسمانها و زمین و اختلاف زبانهاى شما و رنگهاى شماست. قطعاً در این امر نیز براى دانشوران نشانههایى است. پس میان انسان ها اختلاف است.
در پاسخ باید گفت: این اختلاف رنگ ها و زبان ها، اختلاف در فطرت آدمی نیست که ملاک سنجش و داوری است؛ بلکه اختلاف در ظاهر آدمی است که همانند یک شناسنامه طبیعی عمل می کند و افراد را از یک دیگر بازمی شناساند تا موجبات معرفتی را فراهم آورد. در حقیقت اگر بگوییم وجود اصیل است و ماهیات حدود وجود و مرزهای آن است؛ این ماهیت یک امر عدمی است که برای شناسایی وجودات و موجودات اعتبار شده است. در حقیقت ماهیات و این اختلافات ظاهری همانند اسم عمل می کنند تا زمینه شناسایی فراهم آید؛ چنان که در آیه 13 سوره حجرات می فرماید: یَا أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاکُم مِّن ذَکَرٍ وَأُنثَى وَجَعَلْنَاکُمْ شُعُوبًا وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِندَ اللَّهِ أَتْقَاکُمْ إِنَّ اللَّهَ عَلِیمٌ خَبِیرٌ؛ اى مردم، ما شما را از مرد و زنى آفریدیم، و شما را ملّت ملّت و قبیله قبیله گردانیدیم تا با یکدیگر شناسایى متقابل حاصل کنید. در حقیقت ارجمندترین شما نزد خدا پرهیزگارترین شماست. بىتردید، خداوند داناى آگاه است.