ولایت همانند رحمت الهی که به رحمت رحمانی عام و رحمت رحیمی خاص تقسیم می شود، به دو دسته تقسیم می شود:
1. ولایت عام: این ولایت فراگیر و عمومی است. خداوند در باره این ولایت خویش می فرماید: : فَاللَّهُ هُوَ الْوَلِیُّ؛ پس خداوند همو تنها ولی مطلق است.(شوری، آیه 9)
2. ولایت خاص: این ولایت تنها نسبت به مومنان اعمال می شود و خداوند توجهی خاص نسبت به مومنان داشته و کارهایشان را انجام می دهد؛ زیرا آنان خداوند را وکیل خود قرار داده و با توکل امورات خویش را به خداوند تفویض و واگذار کرده اند. خداوند در باره این ولایت می فرماید: اللّهُ وَلِیُّ الَّذِینَ آمَنُواْ؛ خداوند ولیّ کسانی است که ایمان آورده اند.(بقره، آیه 257) این ولایت خاص الهی آثاری دارد که از جمله آن ها، اخراج و راندن مومنان از ظلمات به سوی نور است. از جمله آثار آن رهایی مومنان از ظلمات مادیت و محبت دنیا و نیز کفر و کفران و رساندن آنان به نور اسلام و ایمان و قرآن است که در همین آیه بیان شده است.