در قیامت هر کسی حقیقت را می فهمد و بدان جزم پیدا می کند؛ ولی از آن جایی که آخرت جای عمل نیست، نمی تواند عقد قلبی داشته باشد و براساس جزم خود، عزمی پیدا کند و اراده ای از آن جزمش نشات گیرد. از همین روست که نمی تواند در آن جا به حقایق یقینی اش ایمان بیاورد؛ برای همین از خداوند در روز حسابرسی درخواست بازگشت به دنیا را می کند که البته به سبب آن که دنیا جمع شده و زمین و آسمان به زمین و آسمانی اخروی و دیگری تبدیل شده(ابراهیم، آیه 48)، از سوی خداوند جواب کلا و هرگز را می شنود(حجر، آیات 99 و 100)؛ همان طوری که در زمان دخول در دوزخ وقتی که خواهان خروج از آن می شود، بازهم جواب رد می شنود.(غافر، آیه 11)
ممکن است گفته شود که شما قایل به رجعت خوب خوبان و بد بدان هستید و در آخر زمان خوب ترین ها و بدترین ها از مومنان و کافران به دنیا باز می گردند، پس این افراد کافر چون عالم برزخ را دیده و به حقایق آشنا شده (ق، آیه 20 و آیات دیگر) پس این فرصت را می یابند که در دنیا ایمان آورده و با عمل ایمانی خود به بهشت بروند؟
در پاسخ باید گفت که چنین امکانی فراهم نیست؛ زیرا این هایی که به عنوان بدترین ها از کفار مطرح هستند ساختار درونی آنان غرور و عناد و تکذیب و مانند آن هاست و هرگز ایمان نمی آورند؛ زیرا این ها همانند دیگران در عالم برزخ به پروردگاری خداوند پاسخ مثبت داده و میثاق بسته بودند:أ لسْتُ بِربِّکُمْ؟ قالوا: بلی( اعراف ، آیه172) ولی وقتی به دنیا آمدند دیگر یادشان رفت که چنین پیمانی بسته و اقرار به پروردگاری خداوندگار کردند.
اصولا خصوصیت دنیا این نیست که انسان همه معارف غیبی را که در درون او نهادینه شده را به یاد داشته باشد؛ لذا در سوره مبارکه «انعام» دارد که اینها اگر از جهنم بیایند بیرون و وارد دنیا شوند، باز همان وضع سابق را دارند، چون خصیصه دنیا همین است که انسان را دچار فراموشی و غفلت می کند. خداوند می فرماید: وَلَوْ تَرَىَ إِذْ وُقِفُواْ عَلَى النَّارِ فَقَالُواْ یَا لَیْتَنَا نُرَدُّ وَلاَ نُکَذِّبَ بِآیَاتِ رَبِّنَا وَنَکُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ بَلْ بَدَا لَهُم مَّا کَانُواْ یُخْفُونَ مِن قَبْلُ وَلَوْ رُدُّواْ لَعَادُواْ لِمَا نُهُواْ عَنْهُ وَإِنَّهُمْ لَکَاذِبُونَ ؛ و اى کاش منکران را هنگامى که بر آتش عرضه مىشوند، مىدیدى که مىگویند: «کاش بازگردانده مىشدیم و دیگر آیات پروردگارمان را تکذیب نمىکردیم و از مؤمنان مىشدیم.» ولى چنین نیست، بلکه آنچه را پیش از این نهان مىداشتند، براى آنان آشکار شده است. و اگر هم بازگردانده شوند قطعاً به آنچه از آن منع شده بودند برمىگردند و آنان دروغگویند.
در بعضی از روایات است که هیچ عالمی پستتر از دنیا نیست؛ چرا که: «مِنْ هوانِ الدُّنْیا علی اللّهِ أنّهُ لا یُعْصی إِلّا فِیها و لا یُنالُ ما عِنْدهُ إِلّا بِترْکِها؛ از پستی دنیا این است که این همه عوالم خدا آفرید از گذشته و آینده، در هیچ عالمی خدا معصیت نشده و نمیشود مگر در دنیا و هرگز انسان «بما عند الله» نمیرسد، مگر به ترک دنیا»؛ (شرح نهج البلاغه، ابن ابی الحدید، ج2، ص99) بنابراین از این عالم دنیا پستتر فرضی ندارد. پس بر فرض اگر اینها در رجعت بازگردند و به دنیا بیایند؛ باز هم ایمان نیاورده و همان راه پیشین را خواهند رفت؛ چون دنیا جای غفلت و نسیان است.