قضا حکم نهایی است؛ چنان که تقدیر به معنای اندازه و تعیین است. به این معنا که اگر چیزی بخواهد تحقق یابد پس از آن که در مقام امر تقدیر شده حکم نهایی آن صادر می شود و به شکل قضا سامان می یابد. آن گاه آن چیز در مقام خلق ظهور و بروز می یابد.

خداوند به عنوان حاکم وقتی حکم کرد، به شکل قضای الهی ظهور می یابد. حکم و قضای الهی به دو شکل خواهد بود: 1. قضای دنیوی ؛ 2. قضای اخروی.

از آن جایی که خداوند سریع الحساب است(بقره، آیه 202) همه چیز را به سرعت و شتاب حساب می کند؛ با این همه به علت محدودیت های دنیوی حساب نهایی و داوری تمام و کمال در قیامت و آخرت خواهد بود؛ ولی این بدان معنا نیست که اصولا خداوند در دنیا حسابرسی ندارد، بلکه حسابرسی می کند و حتی پاداش و کیفر می دهد.

بر همین اساس است که خداوند در همین دنیا وقتی کسانی گناه و خطا می کنند به سرعت محاسبه و مجازات می کند تا تنبیه شده و به راه درست و راست بازگردد؛ البته برخی از کسانی که در گناه و کفر به غایت می رسند و حاضر به تغییر و توبه و استغفار نیستند در همین دنیا مجازات کرده و سپس آنان را در آخرت نیز مجازات خواهد کرد. پس وقتی حجت بر مردمان تمام و به سخن دیگر حجت بالغ الهی به اتمام رسید، در همین دنیا مجازات خواهند شد و تاخیری در مجازات آنان صورت نمی گیرد.(یونس، آیه 54)

در آیات قرآنی بیان شده که خداوند به عنوان سریع الحساب حسابرسی کاملی از برخی از اقوام داشته و آنان را در همین دنیا مجازات کرده و در آخرت نیز مجازات خواهد کرد.(حاقه، ایه 7؛ قصص، ایات 40 و 81)

بر همین اساس کسانی که کار خوب و نیک انجام می دهند افزون بر محاسبه و پاداش اخروی در همین دنیا نیز از پاداش های الهی بهره مند می شوند.