تفاوت از واژه فوت به معنای فاصله میان دو انگشت، از دست رفتن فرصت، نابود شدن گرفته شده است. وقتی یک چیزی با چیز دیگر مقایسه می شود گفته می شود که فوتی در آن نیست؛ یعنی نقصی در آن راه ندارد؛ یعنی هر چیزی که کمال آن را تشکیل می دهد و اجزای آن را به وجود می آورد بی هیچ کم و کسری وجود دارد. پس این چیز با آن چیز تفاوتی ندارد؛ یعنی در آن فاصله، کم و کسری نیست تا با فوت آن چیز، این دو با هم متفاوت باشد. خداوند می فرماید: الَّذِی خَلَقَ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ طِبَاقًا مَّا تَرَى فِی خَلْقِ الرَّحْمَنِ مِن تَفَاوُتٍ فَارْجِعِ الْبَصَرَ هَلْ تَرَى مِن فُطُورٍ؛ همان که هفت آسمان را طبقه طبقه بیافرید. در آفرینشِ آن خداى بخشایشگر هیچ گونه کمبود و کسر و تفاوتى نمىبینى. باز بنگر، آیا شکاف، خلل و نقصانى مىبینى؟(ملک ، آیه 3)
اما وقتی می گویند این با آن فرق دارد یعنی از هم جدا هستند و یک عاملی است که موجب تمایز میان آن دو می شود؛ یعنی یک چیزی موجب امتیاز و جدایی میان آن دو چیزی شده است. خداوند می فرماید در شب قدر میان چیزها فرق می گذارد یعنی عامل جدایی آن می شود.(دخان، آیه 4)
اگر یک چیزی چنان قوی باشد که این تمایز و جدایی را بسیار روشن سازد آن را فرقان می گویند؛ فرقان یعنی چیزی که جدایی و فرق را به روشنی موجب می شود. قرآن را از همین رو فرقان گفته اند؛ زیرا به روشنی حق و باطل را از هم جدا می کند.(بقره، آیه 186؛ فرقان، آیه 1) البته چنین خصوصیتی نیز کتاب تورات در گذشته داشته و خداوند آن را فرقان معرفی کرده است.(بقره، آیه 53؛ آل عمران، آیه 4؛ انبیاء، آیه 48)