خداوند دو وظیفه اصلی و مهم برای مسلمانان نسبت به کتاب الهی بیان کرده است. این که خداوند در آیه 63 سوره بقره می فرماید: «خُذُوا مَا آتَیْنَاکُمْ بِقُوَّةٍ؛ آن چه به شما داده شده را با قوت بگیرد.» این گرفتن باید به دو شکل علمی و عملی باشد. یعنی تدبر و فهم دقیق و عمیق و عمل درست و کامل.
از امام صادق(ع) ذیل همین آیه می پرسند: «أقوة فی الأبدان أم قوّةٌ فی القلوب؛ آیا به نیروی تنها یا دلها؟» آن حضرت می فرماید: «فیهما جمیعا؛ به هردو»(بحارالأنوار، ج13، ص226)
خداوند در آیه 29 سوره ی ص می فرماید: «کِتَابٌ أَنزَلْنَاهُ إِلَیْکَ مُبَارَکٌ لِیَدَّبَّرُوا آیَاتِهِ؛ این کتابی مبارک است که به سوی تو فرستاده شده تا در آیات آن تدبر کنید.» و در آیه 24 سوره محمد نیز می فرماید: أَفَلاَ یَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ أَمْ عَلَی قُلُوبٍ أَقْفَالُهَا؛ را در قرآن تدبر نمی کنند، آیا بر دلهایشان قفل نهاده شده است.
این دو آیه وظیفه علمی ما را نسبت به قرآن بیان می کند. اما در باره وظیفه عملی نیز می فرماید که مسلمانان باید این گونه باشند: «بُنْیَانٌ مَرْصُوصٌ»( صف، آیه 4) یعنی مسلمانان باید به گونه ای عمل کنند که دیگر نفوذ ناپذیر شوند و کسی قصد و نیت حمله پیدا نکند. باید اهل استقامت و پایداری در دین باشند: فَاسْتَقِمْ کَمَا أُمِرْتَ وَمَن تَابَ مَعَکَ وَلاَ تَطْغَوْاْ إِنَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِیرٌ؛ پس، همان گونه که دستور یافته‏ای ایستادگی کن، و هر که با تو توبه کرده [نیز چنین کند]، و طغیان مکنید که او به آنچه انجام می‏دهید بیناست.(هود، آیه 112) مسلمان باید به گونه ای باشد که دشمن وقتی می آید می بیند که نمی تواند نفوذ کند و «وَلْیَجِدُوا فِیکُمْ غِلْظَةً؛ باید در شما غلظت و ستبر و سختی باشد» که کسی دیگر طمع نورزد.(توبه، آیه 123) البته در میدان جهاد باید حمله کرد و غلظت داشت: «جَاهِدِ الْکُفَّارَ وَالْمُنَافِقِینَ وَاغْلُظْ عَلَیْهِمْ؛ با کفار و منافقان جهاد کن و بر ایشان سخت بگیر!(توبه، آیه 73)
اما در حالت عادی نمی خواهد این گونه رفتار کنید بلکه باید کسی که از بیرون شما را ببیند دژی استوار و نفوذ ناپذیر ببیند و لازم نیست تا حمله کنید و غلظت و ستبر خود را به حمله به نمایش بگذارید، بلکه همین غلظت و ستبری و سختی را در شما بیابند.
پس وظیفه هر مسلمانی نسبت به قرآن این است که در آن تدبر کند و مفاهیم آن را بفهمد و در مقام عمل به شدت بر عمل به آن مراقبت و مواظبت نماید و کوتاه نیاید و از حدود الهی تجاوز نکند و اجازه تجاوز و عصیان ندهد.