خداوند در این باره سقوط انسان از انسانیت در پنج مرحله می فرماید: إِنْ هُمْ إِلَّا کَالْأَنْعامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ سَبِیلًا.(فرقان، آیه 44)
1. اینکه انسان نزدیک به حیوانیت می‌شود؛ یعنی همان کالانعام به تعبیر قرآن؛
2. این است که واقعاً حیوان می‌شود؛ یعنی همان انعام به تعبیر قرآن؛
3. این است که از حیوان در قوس نزول پَست‌تر و نبات و گیاه می شود؛ این همان است که در قرآن به شکل کَالْحِجَارَةِ تعبیر کرده است که یک حیات نباتی و شبه گیاهی دارد و نزدیک است که سنگ شود؛
4 . مرحله بعدی همان سنگ و جامد است؛ یعنی همان الحجاره
5. به مرحله همان پست تر جماد که از آن به «اشد قسوه» تعبیر کرده است؛ یعنی دیگر از سنگ و حجاره نیز پایین تر رفته است؛ زیرا از سنگ آب می آید ولی از این آب هم بیرون نمی آید.
اگر در یک جا فرمود: «بَلْ هُمْ أَضَلُّ» که شامل دو مرحله اخیر بود. در آیه دیگر این دو مرحله را نیز توضیح می دهد و می فرماید: فَهِیَ کَالْحِجَارَةِ أَوْ أَشَدُّ قَسْوَةً. (بقره، آیه 74)
.GIF)
