سبک زندگی اسلامی با سبک زندگی غربی تفاوت های ماهوی دارد. این تفاوت ها ریشه در بینش ها و نگرش های متفاوت مسلمان با غیر مسلمان دارد. یک مسلمان، جهان را از زاویه خاصی می نگرد که از آن به هستی شناسی و انسان شناسی خاص اسلامی تعبیر می کنند. این گونه است که جهان و روابط انسانی معنایی دیگر به خود می گیرد.
از جمله تفاوت هایی که میان سبک زندگی اسلامی با غیر اسلامی می توان یافت، تفاوت خانواده های اسلامی با غیر اسلامی آن است.
ترکیب آب دوغ خیاری در زندگی غربی
در تفکر غیر اسلامی به ویژه غربی آن، زندگی زناشویی نوعی عقد و قرارداد همانند عقود تجاری دیگر است. هر کسی چیزی را در قبال چیزی دیگر می دهد. این بده و بستان است که خانواده ها را با ترکیبی خاص با هم جمع می کند. این گونه است که نوعی "ما" در خانواده غربی شکل می گیرد که نوعی ترکیب انضمامی است.
اگر بخواهیم این سبک زندگی را به شکل ساده تر توضیح دهیم می بایست آن را ترکیب آب دوغ خیاری دانست که دوغ و آب به هم مخلوط شده اند و نوعی پیوند عشقی در میان است، ولی این پیوند عشقی اصالت ندارد، زیرا هر یک همانند خیار در آب دوغ قابل جدا شدن هستند و می توان به همان سادگی از ترکیب جدا کرد؛ هر چند که به سبب خوردن شدن و غوطه خوردن در آب دوغ کمی تحلیل رفته اند و شکل و شمایلی دیگر یافته اند، ولی به هر حال، می توان خیارها را به سادگی از آب دوغ بیرون کشید. از این روست که در زندگی غربی "منیت" ها هم چنان باقی است و نوعی استقلال در خانواده های غربی می توان میان زن و شوهر شناسایی و ردگیری کرد. در این خانواده ها زن و مرد همانند دو شریک تجاری هستند که بر اساس مقدار سرمایه ای که در وسط گذاشته اند سود و زیان خود را بررسی و ارزیابی می کنند و خود را خوشخبت یا بدبخت می یابند. زن و مرد در اموال مستقل هستند و هر کسی برای خود شغل و درآمدی دارد. در این نوع خانواده ها مشارکتی و شراکتی، آن چه اصالت دارد، حقوق و تکالیف طرفین نسبت به یک دیگر است. از این روست که مفاهیمی چون ایثار، احسان، مودت، رحمت و مانند آن کم تر معنا می یابد و عفو و گذشت از خطا و اشتباهات یک دیگر بسیار سخت می شود.
اگر بخواهیم این نوع زندگی را در جلوه اسلامی آن بیابیم می بایست آن را همانند عقد موقت و صیغه و متعه اسلامی بدانیم. در زندگی زناشویی از نوع عقد موقت، آن چه اصالت دارد، ارضای خواسته های جنسی از سوی هر یک از طرفین است. از این روست که در آموزه های قرآنی از آن به عنوان استمتاع تعبیر شده است و خداوند می فرماید: فَمَا اسْتَمْتَعْتُم بِهِ مِنْهُنَّ فَآتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ فَرِیضَةً وَلاَ جُنَاحَ عَلَیْکُمْ فِیمَا تَرَاضَیْتُم بِهِ مِن بَعْدِ الْفَرِیضَةِ إِنَّ اللّهَ کَانَ عَلِیمًا حَکِیمًا؛ اللّهَ کَانَ عَلِیمًا حَکِیمًا ؛ و زنانى را که مُتعه کرده‏اید، مَهرشان را به عنوان فریضه‏اى به آنان بدهید، و بر شما گناهى نیست که پس از تعیین مبلغ مقرّر، با یکدیگر توافق کنید که مدت عقد یا مَهر را کم یا زیاد کنید مسلماً خداوند داناى حکیم است.(نساء، آیه 24)
در این جا سخن از اجرت است. به این معنا که در عقد موقت و متعه، مرد، زنی را برای ارضای جنسی اجاره می کند و پس از پایان مدت قرارداد و پرداخت اجرت تمتع و بهره جنسی از هم جدا می شوند. در این جا اصولا سخن از عشق و مودت و رحمت نیست؛ زیرا هدف برآورده شدن یک نیاز غریزی و طبیعی است.
سبک زندگی غربی نیز نمادی از همین عقد موقت است که در آن زناشویی جنسی مراد است و بر اساس یک قراردادی زن و مرد در کنار هم زندگی می کنند تا برخی از نیازهای مادی و جنسی خویش را برطرف کنند.
خانواده اسلامی، ترکیب حلی
اما در تفکر اسلامی، زندگی زناشویی در شکل عقد دایم آن، دیگر یک عقد اجاره نیست؛ بلکه نوعی فنا و ترکیب خاص است؛ زیرا محور زندگی خانوادگی در اسلام، مودت و رحمت است که در سایه سار آن آرامش روحی و روانی برای مرد و زن فراهم می آید و هر یک در شرایط مناسب به کمال شایسته و بایسته خود می رسند. از این روست که از زندگی خانوادگی به عنوان حفظ نصف دین و ایمان یاد شده و بر ازدواج تاکید فراوانی شده است؛ زیرا نیمی از دین در حیاست که از طریق ازدواج به دست می آید و آدمی در شرایط روحی و روانی خاصی قرار می گیرد تا در مسیر رشد و کمالات گام بردارد و خدایی شود.
خداوند به صراحت در باره مفهوم ازدواج و زندگی زناشویی در اسلام می فرماید: و من آیاته ان خلق لکم من انفسکم ازواجاً لتسکنوا الیها و جعل بینکم مودة و رحمة؛ از آیات و نشانه های خداوندی آن است که برای شما از خودتان زوج هایی بیافرید تا به سوی آنان آرامش و سکونت یابید و میان شما مودت و رحمت قرار داد.(روم، ایه 21)
بنابراین، سبک زندگی زناشویی در اسلام، بر اساس مودت و رحمت و احسان و ایثار گذاشته شده است و این تفاوت ماهوی با سبک زندگی بر اساس قرارداد دارد که اصالت بر بده و بستان است. این که شخص اهل رحمت باشد به این معناست که بی منت کاری را برای دیگری انجام دهد که ریشه در مهرورزی دارد.
برای رسیدن به هدف ازدواج یعنی آرامش که در آیه بیان شده است، هر یک از دو طرف می بایست از خود و "منیت" هایش بگذرد و دیگر خودی را در میان نبیند،‌بلکه با نوعی فنا در دیگری، کمال خود را بجوید. از این رو می توان گفت که اگر تا پیش از این یکی از دو طرف قند و  دیگری آب بود، باید چنان در هم ترکیب شوند که دیگر آب قند شوند به گونه ای که قابل تفکیک و جدایی نباشند. در این صورت شکل دیگری از وجود پدید می آید که طرفین معنایی ندارد و ما تحقق می یابد. از این روست که چیزی به نام استقلال باقی نمی ماند تا حقوقی به نام حقوق طرفین باشد.
البته از آن جایی که همه انسان نمی توانند تا این اندازه از "من" بودن خود خارج شوند و یک ترکیب جدید آب قندی را بوجود آورند، خداوند حقوق را نیز مورد توجه قرارداده تا حل اختلاف کند و زمینه برای بازگشت و در نهایت حل آب قندی فراهم آید و ترکیب خانواده اسلامی شکل گیرد. در این صورت است که هر یک از جان و دل برای دیگری کار می کند و چیزی به نام مهریه و حق و حقوق مردو زن نمی ماند؛ زیرا یک نفس واحد و یگانه ای شده اند که خشنودی و ارامش و رضایت دیگری را عین رضایت و خشنودی خود می یابند.
به نظر می رسد که آموزه های قرآنی در سبک زندگی خانوادگی بر آن است تا یک تجربه ابتدایی از فنای الهی در دو مقام راضیه و مرضیه را برای انسان فراهم آورد و انسان در شرایط مادی دنیوی فنای راضیه مرضیه را تجربه نماید. اگر کسی بتواند از مقام اطمینان و آرامشی که در وهله نخست ازدواج ایجاد می شود، عبور کند و به مقام رضایت طرفین دست یابد. این رضایت طرفین با فنای همانند آب قند امکان پذیر است به گونه ای که دیگر "من" در میان نباشد. اگر انسان این گونه زندگی خانوادگی را مدیریت کند، درک مفهوم فنای الهی که در آیات آخر سوره فجر بیان شده نیز برای او میسور می شود و به سادگی می تواند در همان مسیر کمالی مطلق نیز گام بردارد.
همان گونه که امیرمومنان(ع) نفس پیامبر(ص) دانسته شده(آل عمران، آیه 61) به گونه ای که حکم هر دو یکی است؛ هم چنین می بایست زن و شوهر این گونه یک نفس بشوند و همان معنای " خلق من انفسکم ازواجا" را به نمایش بگذارد.
زندگی اسلامی بر ترکیب حلی تاکید می کند به این معنا که زن و شوهر می بایست در هم حل شوند به گونه ای که دیگر قابل جدا شدن نباشند و "من " ها از میان ایشان برداشته شود. این جاست که رحمت معنایی دیگر می یابد.