سبک فرانسوی و آمریکایی در نگارش مقاله و پایان نامه ، دو سبک متفاوت است. در سبک فرانسوی هرم در شکل طبیعی آن ساخته می شود. به این معنا که نخست به تبیین موضوع و مساله ، ضرورت ، اهداف و مانند آن پرداخته می شود و هرم  با قاعده ای بزرگ و مناسب ساخته می شود تا راس در نوک آن در جایی خود بروز مناسبی پیدا کند. در حقیقت هدف در هرم آن سطح بالا و راس هرم است و همه قاعده برای تثبیت آن راس است.

در سبک آمریکایی، که از آن به هرم وارونه یاد می شود، راس و قاعده جا به جا می شود و به ظاهر شکل منطقی خود را از دست می دهد؛ زیرا به طور طبیعی می بایست قاعده ساخته و راس بر آن پایه گذاری شود، ولی از ان جایی که هدف گذاری بسیار مهم تر و اساسی می باشد، نخست هدف نهایی معرفی می شود و سپس اندک اندک قاعده ساخته و تبیین می شود.

مقالات و فیلم ها بر اساس هرم وارونه تدوین می شود. این سبک جاذبه هایی نیز دارد، زیرا شخص را در همان وهله اول مجذوب و میخکوب خود می کند. شاید بسیاری از کسانی که فیلم های هالیودی را دیده باشند، در همان پنج دقیقه اول چنان مجذوب می شوند که می خواهند در ادامه داستان فیلم را ببیند.

تفاوت های فکری و عملی

باید دو مقام فکر و عمل را از هم این گونه جدا کرد. در مقام فکر به ویژه در حوزه روشنگری ها ، می بایست هرم وارونه را بهترین شیوه ارایه تفکر قرار داد؛ زیرا بیان راس و هدف نهایی و غایی به شخص کمک می کند تا موقعیت خود را نسبت به هدف دریابد و برای آن برنامه ریزی منطقی داشته باشد.

اما در مقام عمل می بایست از هرم طبیعی مبتنی بر ساخت قاعده جهت رسیدن به راس استفاده کرد. به این معنا آن دورنمایی که در هرم وارونه فکری به نمایش در آمده است، می بایست بر اساس هرم طبیعی در عمل به آن رسید و به راس دست یافت.

تفاوت های مکی و مدنی سوره ها

قرآن نیز از همین تفاوت ها استفاده کرده است. از آن جایی که هدف اصلی و راس هرم اسلام، معرفت الله است تا انسان با شناخت آن، مسیر متاله و خدایی شدن را به عنوان هدف آفرینش خویش بشناسد، آموزه های قرآنی در مکه مبتنی بر تبیین راس هرم بوده است. این گونه است که همه آموزه های آن در چارچوب معرفت شناسی و تبیین و روشنگری آفرینش هستی، انسان و مانند آن بوده است.

هدف اصلی سوره های قرآنی که در مکه نازل شده است، تبیین راس هرم بوده است و کم تر یا اصلا به حوزه قاعده سازی نپرداخته است.

در سوره های مدنی، بیش ترین توجه به قاعده سازی هرم است. از این روست که شریعت در آن اصالت می یابد و فقه و حقوق بیش ترین مباحث آیات را تشکیل می دهد. البته از آن جایی که همه این هرم می بایست راس را مورد توجه قرار دهد، هر بخشی از شریعت که ارایه می شود ناظر به راس اندازه گیری شده و راس به عنوان هدف در آن تبیین می شود تا کسی که سرگرم قاعده سازی است چشم انداز اصلی و راس را فراموش نکند و همه چیز قاعده را بر اساس آن سامان دهی و اندازه گیری نماید.

از این روست که در همه آیاتی که مرتبط با شریعت است، فلسفه آن بیان می شود تا دانسته شود که این شریعت چه نسبتی با راس دارد و تا چه اندازه دست یابی به راس هرم را آسان کرده و تسهیل می بخشد.

آن چه در آیات مکی به عنوان اساس و اصول تبیین و فکر آن ارایه شده است؛ در جامعه مدنی پی ریزی و ساخته می شود. بنابراین، در آیات مکی همواره بر معرفت تکیه می شود و فکر های بلند تبیین و روشن می گردد تا هدف جلوه خوب و کاملی بیابد و در آیات مدنی شریعت با همان توجه به راس هرم تبیین می شود و در مقام عمل پی ریزی می گردد.

تناسب فکر و عمل

در آموزه های قرآنی چون هرم خاصی به عنوان سبک زندگی ارایه می شود تا بشر بر اساس آن خود را متاله سازد، یک دستگاه کامل ارایه شده است.

در این دستگاه که از آن به دین یاد می شود. انسان به عنوان محور قرار می گیرد تا خدا و متاله شود و در مقام خلافت الهی قرار گیرد. برای رسیدن به این مقصد و مقصود آفرینش می بایست از مقام عبودیت به ربوبیت برسد و این عبودیت نیازمند انسان عاقل متفکری است که هدف را به طور کامل بداند و راه را بشناسند و از همه ابزارها بهره گیرد.

از آن جایی که دنیا دارای دو ظرفیت متضاد برای انسان است، لازم است تا حق از باطل باز شناخته شود. این گونه است که تبیین حق از باطل در اولویت قرار می گیرد و همین وضعیت برای ما به عنوان مبلغان دینی تعیین می شود. بنابراین هر کسی در مقام پیامبری لازم است که حق را از باطل باز شناسند. این حق نیز دارای مراتب و سطوح گوناگونی است که از حق به معنای خدا آغاز تا حقوق طبیعی و حقوق عقلایی و اخلاقی ادامه می یابد. آگاه سازی نسبت به حق کاری است که معرفت شناسی انجام می دهد.

در همه بعد شناخت جنبه های ظاهری حق و باطل است که در اشکالی چون ایمان و کفر، استکبار و استضعاف و مانند آن بروز و ظهور اجتماعی می یابد.

آموزه های اسلامی به گونه ای است که هم فکر انسان را روشن می سازد و هم عمل آدمی را به گونه ای سامان می دهد که آن حق شناخته و دریافت شود؛ چرا که اسلام بر این باور است که ارتباط تنگاتنگی میان فکر و عمل است و مناسخت در این دو می تواند انسان را به هدف و راس هرم برساند.

از نظر اسلام، ذکر الهی موجب افزایش ثروت و توانمندی آدمی است؛ چرا که ذکر الهی به معنای شناخت یابی و به یاد آوردن اسمای الهی است که شخص می بایست خود را بدان متخلق کرده و مظهر آن شود. هر اسمی از اسمای الهی موجب می شود تا در زندگی جهت خویش را فراموش نکند.

این که خداوند در شریعتی چون نماز را ذکر الله می داند، از آن روست که اسمای الهی را به یاد آدمی می آورد و او را برای همانند شدن بر می انگیزاند. نماز به عنوان یکی از مصادیق ذکر الله موجب می شود تا انسان در مقام عمل و معاملات و زندگی اجتماعی از فحشاء و منکر باز داشته شود. شخصی که نماز می خواهند به یاد می آورد که خداوند مالک ، رب، محاسب و معاقب است و این زندگی در مسیر هدفی چون آخرت و معاد در حرکت است. چنین شخصی در مقام عمل کار خویش را محاسبه می کند و از هر چیزی که خلاف عدالت و اخلاق و هنجارهای اجتماعی و عقلانی و عقلایی است پرهیز می کند. این گونه است که عبادت وی در زندگی اجتماعی و عمل خودنمایی می کند و او را از زشتی باز می دارد و موجبات جلب رحمت الهی می شود و زندگی اش به تقوای الهی بهبود می یابد.

لزوم توجه به هرم طبیعی و وارونه در مقام علم و عمل

در مقام علم بر ماست که از هرم وراونه استفاده کنیم و اگر می خواهیم بیاموزیم به جای احکام و شریعت نخست به سراغ اصول دین و معرفت برویم و متمرکز در آیات مکی شویم ، و اگر می خواهیم به کسی نیز چیزی بیاموزیم به جای شریعت می بایست به سراغ معرفت برویم.

جوانان ما و همه مردمان جهان اکنون تشنه معرفت اسلامی هستند و می بایست این آموزه های تبلیغ و آموزش داده شود. بنابراین آموزش هایی که در حوزه های علمیه رایج است خلاف این سنت خداوندی و پیامبر(ص ) است ؛ زیرا سال های وقت طلبه خارجی را به احکام بلکه زیر ساخت فهم شریعت چون ادبیات عرب، اصول فقه و فقه استدلالی می گیرند ، در حالی که او و نیز مخاطب خارج از کشورش، تشنه معرفت های اسلامی هستند.

دانشجویان ایرانی و بلکه جامعه ایرانی نیز اکنون تشنه این معارف است و هنوز این معارف را نیاموخته وی را سرگرم احکام و شریعت می کنیم و این گونه است که نمی توانیم مانند بهشتی و یا مطهری باشیم.

در مقام عمل و جامعه سازی می بایست پس تثبیت معارف و ایجاد انگیزه و ارایه چشم انداز بلند متاله شدن و خدایی گشتن فرد و جامعه، شریعت را با تمام زیر ساخت های آن تبیین و ارایه کرد و چون پیامبر(ص)مدنی وار در مدینه به ساخت جامعه اسلامی همت گماشت.

به نظر می رسد که در جهان آموزش و نیز تبلیغ به بیراهه می رویم و آن چه اکنون بدان نیاز داریم هرم وارونه است که بر راس و معارف و معرفت تاکید دارد؛ زیرا کسی که شناختی نسبت به هدف ندارد ؛ هیچ انگیزه ای برای ساخت و عمل یعنی همان شریعت نخواهد داشت.