دوستی با اطاعت و پیروی آمیخته شده است. به این معنا که کسی حب و دوستی کسی دیگر را در دل و جانش دارد می کوشد تا خود را به محبوب خویش همانند سازد. از این روست که پیروی در همه چیز محبوب امری عادی و طبیعی شمرده می شود. انسان ها به سبب آن که دیگری را دوست می دارند حتی در غذا و پوشاک نیز می کوشند تا خود را همانند محبوب خویش سازند.

در مساله الگوپذیری این مطلب در روان شناسی رفتار و نگرش اثبات شده است که انسان موجودی است که از دیگری و یا دیگران مهم خویش پیروی می کند و آنان را الگو و اسوه خویش می سازد. چنان که هر کسی که با دوست ایشان ومحبوبشان دشمنی کند و سخنی بر خلاف میل و رضای ایشان بر زبان آرد ، دشمن می شمارند و با او  به دشمنی بر می خیزند.

از همین روست که هر تولی در باطن خود تبری را همراه دارد و هرگز میان تولی نسبت به شخصی با تولی نسبت به دشمن وی نمی توان سازگاری یافت. این گونه است که شخص هرگاه نسبت به کسی تولی داشت نسبت به دشمن وی تبری می جوید.

آیات قرآنی بسیاری بر این معنا دلالت دارد که میان دوستی خدا با دوستی با دشمنان خدا چون ابلیس و شیاطین جنی و انسی نمی توان جمع کرد و اگر انسانی نسبت به خداوند دوستی می ورزد نسبت به دشمنان وی دشمنی می ورزد و دست کم از آنان تبری و برائت جسته و بیزاری و نفرت خویش را ابراز می کند.

هم چنین خداوند می فرماید که کسی که مدعی دوستی با خداست می بایست از امر و فرمان خداوند پیروی کند و بر همان راه و روشی باشد که خداوند می پسندد و فرمان می دهد. این ایه بسیار معروف است که : اگر خداوند را دوست می دارید از من پیامبر(ص) پیروی کنید که محبوب خداوند و پیامبر اویم. به این معنا که اگر کسی مدعی آن است که خداوند محبوب اوست و دوست می دارد که خود نیز محبوب خداوند باشد می بایست از خدا و فرمان هایی که از جانب وی صادر می شود پیروی و اطاعت کند که در این جا همان فرمان های پیامبر(ص) ا ست.( آل عمران آیه 31)

اصولا دوستی با هر کسی به معنای دوستی اعمال آنان و دوستی با دوستان آنان است ؛ چنان که به معنای بیزاری و نفرت و  تبری از دشمنانشان می باشد. نیتجه این همگرایی و رفاقت و همدلی نوعی همکاری است.

خداوند در آیه 65  سوره هود و نیز 157 سوره شعراء و نیز آیه 14 سوره شمس کشتن ناقه صالح را که عمل شخصی بوده است( قمر آیه 29) به همه قوم نسبت می دهد؛ زیرا همه ایشان همدل و همراه قلبی قاتل بودند و بدان رضایت داشته و خشنود بودند. بنابراین ، از نظر قران همدلی و همراهی قلبی با رفتار و کردار کسی به معنای مشارکت در عمل ایشان و نیز پاداش و مجازات آن می باشد.

از جابر بن عبدالله انصاری روایت شده است که وی فرمود: به آن خدائى که پیامبر(ص) را به حق مبعوث کرد، ما در آنچه شما شهدای کربلا در آن وارد شده‏اید شریک هستیم.

عطیه عوفی همدانی از اصحاب امیرمومنان علی (ع) که همراه وی در کربلا در روز اربعین بود ، مى‏گوید: به جابر گفتم: ما کارى نکردیم! اینان شهید شده‏اند.

جابر گفت: اى عطیه! از حبیبم رسول خدا(صلى الله علیه و آله) شنیدم که مى‏فرمود: «من احب قوما حشر معهم و من احب عمل قوم اشرک فى عملهم»(بحارالانوار، ج 65، ص130)؛ «هر کس گروهى را دوست داشته باشد با آنها محشور می‌گردد، و هر کس عمل جماعتى را دوست داشته باشد در عمل آنها شریک خواهد بود.»

بنابراین ، شخص مدعی دوستی و محبت و تولی نه تنها در عمل خویش می بایست پیرو و مطیع محبوب خویش باشد بلکه می بایست نسبت به دشمنان وی نیز تبری جوید تا در ثواب و پاداش همانند ایشان باشد.