از نظر قرآن، توبه سه مرحله دارد که شامل:

1.      توبه خدا: به این معنا که وقتی شخصی گناه و خطایی کرد، اول این خدا است که به سوی او باز می گردد و رجوع می کند تا شرایطی را فراهم آورد که شخص متنبه و بیدار شود؛ خدا می فرماید: تَابَ اللّهُ عَلَیْهِمْ؛ خدا به سوی آنان بازگشت و رجوع کرد.(مائده، آیه 71) در حقیقت «تاب» همان رجوع فیض الهی به بنده است تا مشمول فیض شده و توفیق بازگشت به سوی خدا و بهره مندی از توبه را پیداکند؛

2.      توبه بنده: پس از این که خدا به سوی بنده خطاکار بازگشت و فیض خویش را به سویش روانه داشت، بنده خطاکار توفیق «توبه» و بازگشت به سوی خدا را پیدا می کند: لِیَتُوبُوا إِنَّ اللَّهَ هُوَ التَّوَّابُ الرَّحِیمُ؛ برایآن که خطاکاران توبه کنند؛ زیرا خدا همان توبه کننده رحیم است.(همان)

3.      توبه خدا: در حقیقت توبه نخست خدا به سوی بنده خطاکار او را آماده می کند تا توبه کند؛ سپس خدا که «تواب» است، دوباره به بنده توبه کارش توجه می یابد و دوباره از باب رحمت رحیمی خویش به سوی خلق نظر می کند؛ از همین روست که خدا در آیه خود را «تواب رحیم» معرفی می کند؛ البته در جایی دیگر به صراحت و به شکل روشن تری می فرماید: یَقْبَلُ التَّوبَةَ عَنْ عِبَادِهِ؛ خدا از بندگانش توبه را قبول می کند.(توبه، آیه 104؛ شوری، آیه 25) پس مرتبه سوم که همان پذیرش توبه است، باز نوعی توبه و بازگشت خدا به سوی بنده ولی از جایگاه رحمت خاص رحیمی است که توبه ویژه به بنده از سوی خدا است. از همین روست که خدا خود را «تواب» معرفی می کند، زیرا هر توبه خلق محفوف به دو توبه خدا است؛ یعنی قبل از توبه انسان، این خداست که به سوی خلق خطاکارش باز می گردد ، و امکان توبه به خلق می دهد، سپس با توفیق الهی بنده توبه می کند، و پس از آن دوباره این خدا است که توبه کرده و توبه خلق را می پذیرد. بنابراین،قبل و بعد هر توبه انسان، توبه های الهی قراردارد.