از نظر آموزه های وحیانی قرآن، همان طوری که انسان بر بسیاری از آفریده ها برتری داده شده و دارای فضلیت و کرامتی است(اسراء، آیه 70)، هم چنین میان مردمان نیز فرق هایی است که برخی از آنان بر برخی از دیگر در ظاهر و باطن برتری و فضلیت یافته اند؛ از همین روست که مردان بر زنان به اسباب چون قوامیت و انفاق برتری و فضلیت یافته اند: الرِّجَالُ قَوَّامُونَ عَلَى النِّسَاءِ بِمَا فَضَّلَ اللَّهُ بَعْضَهُمْ عَلَى بَعْضٍ وَبِمَا أَنْفَقُوا مِنْ أَمْوَالِهِمْ.(نساء، آیه 34)

در میان پیامبران و انبیاء نیز برخی بر برخی دیگر تفضیل داده شده اند.(اسراء، آیه 55) هم چنین رسولان نیز این گونه است که برخی بر برخی دیگر تفضیل و برتری داده شده اند.(بقره، آیه 253)

این برتری و تفضیل هم از جهات معنوی(بقره، آیه 253) و هم از جهت مادی و رزق و روزی و مانند آنها است.(نساء، آیه 34)

البته باید توجه داشت که هر چه فضلیت کسی بیش تر از دیگری باشد، به همان میزان و درجه، مسئولیت آنان افزایش می یابد، چنان که رسولان اولوا العزم دارای مسئولیت سنگین تری نسبت به دیگر رسولان و انبیاء هستند و یا مردان دارای تکالیف و وظایف سنگینی تری نسبت به زنان هستند.

بر اساس آیات قرآنی، در تقسیم روزی نیز این گونه است که برخی غنی و برخی فقیر هستند: أَهُمْ یَقْسِمُونَ رَحْمَتَ رَبِّکَ نَحْنُ قَسَمْنَا بَیْنَهُمْ مَعِیشَتَهُمْ فِی الْحَیَاةِ الدُّنْیَا وَرَفَعْنَا بَعْضَهُمْ فَوْقَ بَعْضٍ دَرَجَاتٍ لِیَتَّخِذَ بَعْضُهُمْ بَعْضًا سُخْرِیًّا وَرَحْمَتُ رَبِّکَ خَیْرٌ مِمَّا یَجْمَعُونَ؛ آیا آنانند که رحمت پروردگارت را تقسیم مى کنند؟ ما وسایل معاش آنان را در زندگى دنیا میانشان تقسیم کرده‏ ایم؛ و برخى از آنان را از نظر درجات بالاتر از بعضى دیگر قرار داده‏ ایم تا بعضى از آنها بعضى دیگر را در خدمت گیرند  و تسخیر کنند ؛ و رحمت پروردگار تو از آنچه آنان مى‏ اندوزند، بهتر است. ( زخرف، آیه 32)

از نظر قرآن حال، که برخی از نظر قدرت یا ثروت فضلیت یافته اند به همان میزان، مسئولیت اغنیاء نیز بیش تر از فقیران است؛ زیرا می بایست مال خویش را به فقیران بدهند و سهم و قسط آنان را که در مال ایشان به عنوان حق قرار داده شده بپردازند: وَفِی أَمْوَالِهِمْ حَقٌّ لِلسَّائِلِ وَالْمَحْرُومِ؛ در اموالشان حقی برای سائلان و محرومان قرار داده شده است.(ذاریات، آیه 19)

البته خدا می توانست مستقیم به فقیران بدهد تا همگان در یک سطح مساوی باشند، ولی مال را به عنوان فتنه و کوره قرار داده است تا معلوم شود که چه کسی در فتنه الهی و آزمایش و ابتلاء سربلند بیرون می آید؛ زیرا خدا با شرور و خیرات مردمان را می آزماید: کُلُّ نَفْسٍ ذَائِقَةُ الْمَوْتِ وَنَبْلُوکُمْ بِالشَّرِّ وَالْخَیْرِ فِتْنَةً وَإِلَیْنَا تُرْجَعُونَ ؛ هر نفسى چشنده مرگ است؛ و شما را از راه کوره فتنه و آزمایش به بد و نیک خواهیم آزمود و به سوى ما بازگردانیده مى ‏شوید. (انبیاء، آیه 35)

خدا درباره فتنه بودن مال و کوره ذوب کردن و جداسازی سره از ناسره می فرماید: وَاعْلَمُوا أَنَّمَا أَمْوَالُکُمْ وَأَوْلَادُکُمْ فِتْنَةٌ وَأَنَّ اللَّهَ عِنْدَهُ أَجْرٌ عَظِیمٌ ؛ و بدانید که اموال و فرزندان شما فتنه و کوره ذوب است تا به وسیله آزمایش شما باشد؛ و خداست که نزد او پاداشى بزرگ است. (انفال، آیه 28)  

در جایی دیگر نیز می فرماید: إِنَّمَا أَمْوَالُکُمْ وَأَوْلَادُکُمْ فِتْنَةٌ وَاللَّهُ عِنْدَهُ أَجْرٌ عَظِیمٌ ؛ اموال شما و فرزندانتان صرفا فتنه و کوره ذوب است تا به وسیله آزمایشى براى شما باشد و خداست که نزد او پاداشى بزرگ است.(تغابن، آیه 15)

بسیاری از مردم در این فتنه شکست می خورند، زیرا برترجویی در ذات انسان است و تنها کسانی که اهل ایمان و نمازگزار واقعی خدا هستند، از این فتنه سر بلند بیرون می آیند؛ زیرا بسیاری مردم هر چندکه در ظاهر از بردگی انزجار دارند و دیگران را برده خویش نمی سازند، ولی در عمل به شکلی دیگر مردم را برده خویش قرار می دهند و اگر از بردگی فردی به ظاهر دست کشیده باشند، حاضر نیستند تا برابر و مساوی با دیگران باشند، و به شکل بردگی اجتماعی مردم را به بردگی می کشند که امروز اشکال پیشرفته آن به خوبی در جوامع بشری نمود دارد. خدا می فرماید که اصل بر این است که انسان برابری را بخواهد و بجوید و دست کم در اموال کاری کند که دیگران با او مساوی باشند، ولی حاضر نیست؛ زیرا برتر جویی در ذات انسان است و اگر تزکیه نفس نشده باشد این برترجویی موجب می شود تا هماره دیگران را برده خویش قرار دهد و تساوی و برابری را کنار بگذارد؛ خدا می فرماید: وَاللَّهُ فَضَّلَ بَعْضَکُمْ عَلَى بَعْضٍ فِی الرِّزْقِ فَمَا الَّذِینَ فُضِّلُوا بِرَادِّی رِزْقِهِمْ عَلَى مَا مَلَکَتْ أَیْمَانُهُمْ فَهُمْ فِیهِ سَوَاءٌ أَفَبِنِعْمَةِ اللَّهِ یَجْحَدُونَ ؛ و خدا بعضى از شما را در روزى بر بعضى دیگر فضلیت و برترى داده است؛ ولى کسانى که فزونى مالی یافته‏ اند، روزى خود را به بردگان و زیر دستان خود نمى‏ دهند تا در آن با هم مساوى باشند. آیا باز نعمت‏ خدا را انکار مى کنند؟ (نحل، آیه 71)