برادری ایمانی ، یکی از کارآمدترین راه ها برای اتحاد اجتماعی ، همگرایی و همبستگی میان امت و بهترین راه برای گریز از زیان تفرقه و اختلاف و حفظ کیان جامعه قرآنی و اسلامی است؛ زیرا در سایه برادری ایمانی است که اتحاد ، همدلی ، همرایی و همکاری و محبت پدیدار می شود و جامعه از کژی ها و انحرافات روحی و اجتماعی واعتقادی در امان می ماند و توازن اجتماعی در میان جامعه پدید می آید و فاصله طبقاتی کاهش و همگرایی تقویت می شود.
در روایات اسلامی است که مسلمانان در برابر هم مانند ساختمان و سازه ای می مانند که همه اجزای آن به گونه قرار می گیرند که یک دیگر را حفظ و نگه می دارند. ( مجمع البیان ، طبرسی، ج 4 ص 546)
قرآن محور اصلی اتحاد و وحدت و هم گرایی را در جامعه اسلامی و امت قرآنی ، برادری ایمانی دانسته و آنان را دستی واحد در برابر دشمن می داند. ارتباطی که از ارتباط خونی قوی تر و اساسی تر است و بر این اساس نمی توان به خاطر رابطه و پیوند خونی و برادری نسبی و خونی از برادری ایمانی دست شست ولی بلکه جایز و گاه واجب است.( توبه آیه 24)
در نگرش قرآن ، مسلمانان ( کسانی که شهادتین را بر زبان جاری کرده اند) برادر دینی هستند و می بایست این برادری را به شیوه های مختلف عملی و رفتاری تقویت کنند.( احزاب آیه 18 و بقره آیه 178 و آیات دیگر) البته نوعی برادری در میان برخی از مسلمانان سست ایمان با منافقان وجود دارد که قرآن آن را مورد نکو هش و سرزنش قرار می دهد و از این دسته از مسلمانان می خواهد که از آن دور کنند ؛ زیرا منافقان انسان هایی هستند که جز زیان سودی نخواهند داشت و در هنگام سختی مسلمانان را رها می کنند.( احزاب آیه 18)
آثار برادری در دو بعد اسلامی و ایمانی( مرتبه عالی تر) مورد توجه قران بوده و بدان پرداخته است. بیان این آثار خود بیانگر ارزش و اهمیت و جایگاه مهم برادری ایمانی در نگرش و بینش اسلام و قرآن است. از جمله آثاری که قرآن برای برادری بیان می کند می توان به حسن معاشرت و ایجاد همبستگی و الفت در میان مومنان اشاره کرد.( بقره آیه 220) ، اصلاح میان مومنان (حجرات آیه 10) و بر طرف کردن اختلافات و دو دستگی ها ( ص آیه 22 و 23) دوری از غیبت و حفظ حریم خصوصی افراد( حجرات ایه 12) تساوی در حقوق ( توبه آیه 11) عفو و گذشت در حق یک دیگر( بقره آیه 178) و حتی گذشت از قصاص ( همان ) بیان گر آن است که تا چه اندازه می تواند برادری ایمانی برای تحکیم وحدت و ایجاد همبستگی اجتماعی مفید و موثر باشد. از این روست که قرآن برادری ایمانی در میان مسلمانان را نعمت الهی دانسته ( بقره آیه 178 و آل عمران آیه 103) و به عنوان عامل پایداری اجتماعی مورد تاکید قرار داده است.( بقره آیه 178) و اسلام و الفت خدادادی را به عنوان عوامل ایجادی این نوع برادری و الفت از مومنان خواسته است. ( آل عمران ایه 103) در نگرش قرآن این گونه وحدت و همبستگی را نمی توان با صرف همه سرمایه های زمین دست یافت و تنها به ایمان و اسلام و عنایت الهی است که چنین پیوندی در میان مومنان ایجاد شده و می شود.( انفال آیه 63)
قرآن با تاکید بر حقوق برادری چون کمک رسانی به یک دیگر ( بقره آیه 220) ، کوشش برای رفع مشاجره ها و نزاع ها و حل و فصل دعاوی ( حجرات آیه 10 و 9) و پرهیز از کارها و رفتارهایی که موجب می شود تا همبستگی و وحدت اجتماعی خدشه دار شود، از مومنان می خواهد به برادری به عنوان عامل اساسی وحدت امت توجه کنند و از تفرقه و عوامل آن پرهیز کنند.( حجرات آیات 11 و 12 )