از نظر قرآن و برخی از روایات تفسیری این معنا به دست می آید که حشر در قیامت و آخرت به دو نوع و قسم تقسیم می شود:

1.      حشر خاص : این حشر مخصوص دو دسته از مخلوقات الهی به نام انس و جن است که دارای اراده و انتخاب آزاد بوده و خدا برای آنان شریعت اسلام را نازل کرده است تا بر اساس آن فکر و عمل کنند.(ذاریات، آیه 56) از نظر قرآن، انس و جن در میان مخلوقات الهی از اسمای الهی به شکل جامع برخوردار شده اند، با این تفاوت که انسان از جن یک مرتبه برتر است؛ زیرا به سبب روح خاص الهی از ظرفیت بیش تری برای مظهریت اسمای الهی برخوردار بوده است؛ در حالی که جن این گونه نبوده است. برای همین هر دو با آن که در مکتب کرامت الهی قرار گرفتند، برخی از جن و انس این مکتب هم چون ابلیس و فرعون طغیان ورزیدند و هر یک در چیزی طمع کردند که شایسته آن نبوده اند، در حالی که خود را برتر و «خیر» می دیدند. این گونه است که ابلیس و فرعون به عنوان نمونه طغیان می کنند و خدا آنان را به سبب «ظلم و علو» ایشان به دوزخ می برد و به زنجیر می کشد.(ص، آیه 76؛ نمل، آیه 14) بنابراین، از نظر قرآن، جن و انس اگر مطابق هدایت فطری(طه، آیه 50) و هدایت تشریعی وحیانی مطابق فطرت(روم، آیه 30) حرکت و عمل نکند، در حشر خاص خودشان محاکمه و به دوزخ برده می شوند و مومنان مطیع به بهشت در می آیند.(انعام، آیه 128؛ اعراف، آیه 179؛ بقره، آیات 1 تا 5 و آیات دیگر)

2.      حشر عام: از نظر قرآن و برخی از روایات تفسیری، حشر عمومی برای آفریده های هستی وجود دارد؛ زیرا هر یک از موجودات هستی از سطحی از ادارک و شعور برخوردارند که در آنان امکان «اطاعت و عصیان» را موجب می شود. از همین رو، همه آفریده ها دارای تسبیح خدا سبحان هستند و خدا را پاک و منزه از هر عیبی دانسته و به این امر مومن هستند و به خدا سجده می کنند.(تغابن، ایه 1؛ حشر، آیه 24؛ حج، آیه 18) هم چنین برای همین است که آسمان و زمین خود را جزو گروه «طائعین» و اطاعت کنندگان می دانند که همه هستی را شامل می شود.(فصلت، آیه 11) از نظر قرآن، هر چند که جز برای انسان و جن بهشت و دوزخی نیست، ولی همه هستی در برابر خدا مسئول و پاسخ گو هستند؛ و از همین رو، فرشتگان که دارای اراده آزاد هم چون انسان و جن نیستند، بلکه معصوم به عصمت ذاتی هستند، اگر فرض بگیریم که خلافی را انجام دهند می بایست در آن حشر عام پاسخگو باشند.(انبیاء، آیه 29) در روایت است: ما من طیر یصاد فی برّ و لا بحر و لا یصاد شیء من الوحوش إلا بتضییعه التسبیح؛ هیچ پرنده ای در خشکی و دریا صید و شکار نمی شود و هیچ چیزی از جانوران وحشی شکار نمی شوند مگر هنگامی که تسیبح را تضییع کند.(بحارالانوار، ج 61، ص 24) از همین رو، اگر سخن از حشر و محشور شدن وحوش در قیامت است، مراد می توان همان حشر عام باشد که برای همه آفریده های الهی از جمله جانوران وحشی باشد: وَإِذَا الْوُحُوشُ حُشِرَتْ.(تکویر، آیه 5) هر چند که می تواند مراد انسان هایی باشد که از انسانیت به حیوان در سطح وحوش سقوط کرده اند؛ زیرا انسان در هنگام سقوط از انسانیت ممکن است، حیوان یا نبات یا جماد شود با این که ماهیت انسانی خود را حفظ کرده باشد.(اعراف، آیه 179؛ جن، آیه 15؛ انبیاء، آیه 98)