شک حالتی است که انسان در نفی و اثبات آن هیچ دلیلی ندارد. بنابراین، حالتی از جهل و نادانی و عدم علم است. شخص شاک می بایست برای نفی و اثبات موضوع تلاش کند و خود را از حالت شک بیرون آورد؛ زیرا در برخی از موضوعات لازم است که انسان تصمیم بگیرد و کاری انجام دهد و بقا در حالت شک می تواند به خود شخص یا کارش یا حتی دیگری آسیب برساند.
ریب حالتی از شک است که موجب اضطراب و قلق در فرد می شود. بنابراین، به هر شکی ریب گفته نمی شود؛ چرا که شک در باره اموری که نفع و ضرری به شخص یا دیگری نمی رساند، هرگز اضطراب آور نیست؛ اما هر گاه انسان گرفتار شکی باشد که عدم موضع گیری اثباتی یا نفی می تواند ضرری را موجب شود یا نفعی را از دست بدهد، این شک را «شک مریب» می گویند.(هود، آیات 62 و 110؛ سبا، آیه 54؛ فصلت، آیه 42؛ شوری، آیه 42؛ ابراهیم، آیه 9)
از نظر قرآن، ریب که امر قلبی است(توبه، آیه 45) می تواند باعث تردید در انسان شود. به این معنا که شخص به سبب فقدان جزم اندیشه ای در هنگام عمل گامی به جلو و گامی به عقب بردارد و با تردید رفتار کند که هیچ نتیجه ای عاید شخص نمی شود و به سبب فقدان جزم اندیشه و عزم عملی و ارادی، توانش به هدر می رود.(همان)