یکی از معروف ترین کلمات جامع امیرمومنان امام علی(ع) این عبارت است: اُنْظُرْ الی مَا قَالَ، و لا تَنْظُر إِلَی مَنْ قَالَ؛ به گفته بنگر نه به گوینده.(غرر الحکم، ص 361)

اما به نظر می رسد که این جمله فی الجمله درست است نه بالجمله؛ یعنی با اما و اگرهایی درست است نه این که مطلقا در همه موارد درست باشد. حضرت امیرمومنان امام علی(ع) این جمله را در جایی به کار برده است که در آن مورد باید به گفتار توجه شود نه گوینده گفتار. بنابراین نمی توان آن را تعمیم داد و گفت اصلا کاری به گوینده نداریم؛ زیرا در برخی جا باید به گوینده توجه شود تا مطلب به درستی درک شده و موضع گیری درستی نیز انجام گیرد.

آن حضرت(ع) در جایی دیگر با توجه به شعار خوارج که برگرفته از قرآن است و می گفتند: لَا حُکْمَ إِلَّا لِلَّه‌؛ حکم و حکومت تنها برای خداست، آن حضرت(ع) فرموده است: کَلِمَةُ حَقٍّ یُرَادُ بِهَا بَاطِل‌؛ کلمه حقی است که از آن اراده باطل شده است.(شرح نهج البلاغه، ابن ابی الحدید، ج 19، ص 17)

از نظر آن حضرت(ع)، در این جا باید به گوینده توجه کرد و در حقیقت آن حضرت می فرماید: اُنْظُرْ الی مَن قَالَ، و لا تَنْظُر إِلَی مَا قَالَ؛ به گوینده بنگر نه به گفتار و گفته.

در حقیقت آن حضرت (ع) می فرماید در مسایل علمی لازم نیست به گوینده کاری داشته باشی ، بلکه به گفته و گفتار توجه کنید و بر اساس آن داوری و قضاوت کنید؛ اما در مسایل سیاسی و اجتماعی و اعتقادی باید به گفتار و گفته تنها اکتفا نکنید، بلکه به گوینده آن نیز توجه کنید؛ زیرا گوینده حتی اگر راست بگوید ممکن است مصادیق بدی را مد نظر قرار داشته باشد که حتما دارد.

بر همین اساس امام باقر(ع) و نیز امام صادق(ع) در تفسیر آیه 24 سوره عبس به اصل گوینده نیز توجه می دهد. «زید الشحّام عن أبى جعفر(ع) فى قول اللّه عزّوجلّ: «فلینظر الإنسان إلى طعامه» قال: قلت: ما طعامه؟ قال: علمه الذى یأخذه عمّن یأخذه؛ زید شحّام از امام باقر(ع) درباره قول خداى عزّوجلّ «فلینظر الإنسان إلى طعامه» روایت کرده و مى گوید: به امام(ع) گفتم: طعام انسان [که باید به آن نظر کند] چیست؟ فرمود: علم او است که آن را فرامى گیرد؛ پس [باید نگاه کند] که از چه کسى فرامى گیرد»؟

پس در گرفتن علوم به ویژه اعتقادی باید نگریست که از چه کسی علم اعتقاداتش را یاد می گیرد؟