در آیات قرآنی از دو نوع گریه سخن به میان آمده است: 1. گریه با عاملیت غم و حزن؛ 2. گریه با عاملیت سرور و شادی.

هر چند خداوند به صراحت منشا و خاستگاه خنده و گریه بشر را خود دانسته و می فرماید: و انه هو اضحک و ابکی؛ و به راستی که او همان کسی که می خنداند و می گریاند.(نجم، آیه 43) اما عواملی را به عنوان خنده و گریه مطرح می کند.

مهم ترین عوامل گریه را می بایست به دو دسته از هیجانات در نفس انسانی نسبت دهد که در تضاد کامل با هم قرار دارند: هیجان شادی و هیجان اندوه.

البته این که چه چیزی باعث می شود تا هیجان شادی یا اندوه در شخص بروز کند خود مطلبی است که قرآن به عنوان زمینه ها و بسترهای ایجادی هیجان شادی و هیجان اندوه به آن اشاره می کند.

به عنوان نمونه هیجان شادی ممکن است به سبب خبری بشارت بخش ایجاد شود. اگر این خبر بشارت بخش و مژده آفرین دور از انتظار باشد شخص به سبب تعجب و شگفتی که به وی دست می دهد، هیجان زده شده و از روی شادی اشکی از چشمانش سرازیر می شود که از آن به اشک شادی و گریه شادی یاد می شود؛ اما اگر این خبر غیر منتظره درباره از دست رفتن عزیزی چون فرزند و پدر و مادر باشد و یا فراق معشوق و محبوبی، هیجانی از اندوه در دل او فرود می آید که موجب سرازیر شدن اشک غم می شود.

تفاوت اشک شادی با اشک غم در این است که اشک غم و اندوه، گرم و شور است و موجب کوری می شود چنان که چشمان یعقوب(ع) به سبب شدت فراق فرزند و تسویل فرزندان دیگر و شدت اندوهی که از این امور به او دست داده بود، کور و نابینا می شود (یوسف، آیه 84) ؛ اما اشک شادی که از آن به قره عین یاد می شود ، خنک و شیرین است و موجب چشم روشنی می شود.(فرقان، آیه 74؛ سجده، آیه 17)