در آیات قرآنی افراد انسانی بر حسب درجات مقامات و عناوینی خاص پیدا می کنند. از جمله این درجات و مقامات از بالا به پایین می توان به موارد زیر اشاره کرد: 1. مُخلَصون؛ 2. مُخلِصون؛ 3. مقربون؛ 4. ابرار.
از نظر قرآن همه این ها باید اصل اولی را دارا باشند که همان مقام تقوای متقین است، به طوری که تقوا ملکه یا مقوم آنان باشد. در حقیقت عنصر تقوای در همه این مقامات باید وجود داشته باشد تا بتوانند به این مقامات دست یابند. پس می توان گفت که هر کسی با توجه به درجات تقوای خودش است که به این مقامات دست می یابد. بنابراین، تقوا اصلی جامع در همه این مقامات است. از همین روست که خداوند همه مقامات را به متقین نسبت می دهد و مثلا می فرماید: إِنَّ الْمُتَّقِینَ فِی مَقَامٍ أَمِینٍ؛ به راستی که متقین در مقام امین هستند(دخان، آیه 51)، و یا می فرماید: إِنَّ الْمُتَّقِینَ فِی جَنَّاتٍ وَ نَهَرٍ فِی مَقْعَدِ صِدْقٍ عِندَ مَلِیکٍ مُقْتَدِرٍ؛ (قمر، آیات 54 و 55) در این آیات سخن از بهشت معنوی است. این بهشت معنوی غیر از بهشت جسمی و مادی است که در آیات دیگر قرآن از جمله آیات 52 تا 55 سوره دخان و آیه 2 سوره بقره و مانند آن ها وصف شده است. کسی که عبادتش حبی باشد نه خوفی و شوقی به این درجه می رسد.(علل الشرایع، صدوق، ص 57؛ کافی، کلینی، ج 2، ص 84)
.GIF)
