خیلی از مردم در ارتباط با دیگران مشکل دارند. به نظر می رسد که یکی از علل افزایش طلاق در جامعه ، فقدان یا عدم بهره گیری از این مهارت در زندگی است. امروز به ویژه برای نسل های آینده شاید این امر به یک بحران تبدیل شود، زیرا سرگرم شدن کودکان با تلفن همراه و اینترنت و مانند آن ها از یک سو، و تک فرزندی شدن خانواده از سوی دیگر بر بحران فقدان ارتباط با دیگران دامن خواهد زد.

کسی که عادت نکرده با دیگران سخن بگوید و ارتباط کلامی و غیر کلامی بر قرار کند، یا در خانواده تک فرزند رشد کرده و اصولا فاقد مفاهیمی چون ایثار، خودگذشتگی، عفو، عذرخواهی ، پذیرش عذرخواهی دیگران ، انتقاد ، برخوردهای حذفی و فیزیکی و مانند آن ها است؛ زیرا همه چیز برای فرزند یک و یکدونه فراهم بوده، با مشکل جدی ارتباط با دیگران مواجه خواهد شد.

از نظر قرآن برای این که یک ارتباط دوسویه سالم و سازنده داشته باشیم، باید اصولی چند مراعات شود که شامل موارد زیر است.

1. شناخت دیگران: اگر بخواهیم با دیگران ارتباط درستی داشته باشیم باید آن ها را بشناسیم؛ زیرا هر کسی بر اساس شخصیت خودش رفتار می کند (اسراء، آیه 84)؛

2. حس همدلی و همدردی: این دومین ویژگی برای یک ارتباط سالم است. این که دیگران را در موقعیت ها وشرایط خودشان درک کنیم و بخواهیم هر آن چه رای خودمان می پسندیدم برای دیگران بپسندیم و در مواقع لزوم افزون بر ارایه راهکار و کمک برای عبور از مشکل و بحران با او همدردی کرده و تسلای خاطرش شده و دلداری اش دهیم.(کهف، ایه 6 و آیات دیگر)

3. گوینده و شنونده خوب بودن: اگر بخواهیم دیگران ما را درک کنند و ارتباط ما مفید باشد، باید هم خوب بگوییم و هم خوب بشنویم. یعنی با سلام شروع کنیم و محکم و استوار و مستدل و معقول و مقبول و پاک و پاکیزه سخن بگوییم، و هم خوب سخن دیگری را گوش دهیم و بی توجه نباشیم؛ زیرا مستمع صاحب سخن را بر سرذوق می آورد و شخص گوینده احساس می کند که شنونده او را درک می کند و همین موجب ارتباط و یا افزایش و تقویت آن می شود.(نحل، آیه 125؛ توبه، آیه 61 و آیات دیگر)

4. اجتناب از لغو و بیهوده گویی و درشت گویی: نباید درشت گو ، بد زبان و بدکلام باشیم و دیگران را نیز نباید مسخره کنیم. اصولا مسخره کردن دیگران این حس را در مخاطب ایجاد می کند که نکند با او نیز در پشت سرش این گونه رفتار می کنیم. در آیات قرآنی به اشکال مختلف از این امر اجتناب داده شده است؛ زیرا مانع جدی بر سر ارتباط سازنده میان افراد جامع است.(حجرات، ایه 11؛ انعام، آیه 108 و آیات دیگر)

5. شفاف گویی و شفاف سازی: انسان نباید همان طوری که از دروغ اجتناب می کند از نفاق و دو پهلو گفتن و رفتار کردن نیز اجتناب کند. شفاف سازی مواضع هر چند که به ظاهر علیه شخص است ولی در باطن و در بلند مدت موجب افزایش ارتباط و ارتباط سازنده می شود و اعتماد دیگران را موجب می شود.(سوره کافرون و آیات دیگر)

6. خودابرازی: انسان باید خودش را ابراز کند به طوری که به خودستایی نیانجامد. این خود ابرازی به این معنا است که خودش را معرفی کرده و در راستای شفاف سازی رفتار کرده و زمینه را برای اعتماد دیگران به خود فراهم آورد.(اعراف، آیه 158)

7. گفت و گو به جای قهر: هر جایی احساس کرد که مواضع دو طرف به هم نزدیک نیست با مذاکره می توان ارتباط را در جهت سازنده حفظ کرد بی آن که با قهر کردن ارتباط را قطع کرد. در آیات قرآنی مانند آیه 125 سوره نحل و آیات دیگر حتی تهدید و وعده و وعید در قالب مذاکره و اتمام حجت را بهتر از قهر کردن و قطع ارتباط دانسته است.