یکی از اصطلاحات عرفانی، مقام فنا است؛ به این معنا که شخص سالک در سیر و سلوک عرفانی خویش پس از طی منازل و مقامات، به منزلی می رسد که دیگر خودش را نمی بیند، بلکه تنها «باقی» را که خدا باشد، می بیند. بنابراین در مقام فنا، فانی دیگر خودبین نیست، بلکه خدا بین است.

البته در مقام فنا، فانی و باقی وجود دارد؛ زیرا یک طرف که انسان است، فانی و طرف دیگر که خداست، باقی است؛ حتی اگر شخص فانی، آگاه به فنای خود نباشد که هست، ولی این بدان معنا نیست که اتحاد به شکل وحدت مطلق رخ می دهد. حتی اگر چنین چیزی اتفاق بیافتد، این فانی ، باقی به بقای باقی است؛ پس دیگر فانی نیست، بلکه هر چه هست همان باقی است.

برخی در بیان مقامات پیامبر(ص) به این نکته توجه داده اند که ایشان در مقام فنا بودند. پس اگر ایشان در مقام فنا بودند، خدا وقتی وحی می فرستاد، این پیامبر(ص) در مقام فنا بود که کلمات و الفاظ قرآن را مثلا می گوید و خدا تنها محتوا را وحی کرده است.

باید توجه داشت که وقتی شخص در مقام فنا باشد، دیگر فانی معنا ندارد که کاره ای باشد، بلکه همه کاره همان باقی است؛ چرا که وقتی کسی به مقام فنا رسید، همه چیز را فانی در اوصاف و  اسمای حسنای خدا می‌کند. در این مقام فنا، دیگر فانی حرفی ندارد، بلکه او فقط گوشِ محض است؛ زیرا اگر فانی از خود حرف یا اراده‌ یا علمی داشته باشد، دیگر او در مقام فنا نیست؛ زیرا در مقام فنا حرف و اراده و علم و تعلیم و تزکیه همه به دست آن باقی انجام می شود نه فانی. پس اگر وجود مبارک پیامبر به مقام فنا برسد و بخواهد کلامی را بگوید او دیگر با فنا سازگار نیست. نتیجه آن که اگر پیامبر(ص) به مقام فنا نرسید که حرفِ او حرف خدا نیست، و اگر به مقام فنا رسید که دیگر خودش حرفی ندارد. در جریان منصور حلاج هم گفته اند :

کاسه ی منصور خالی بود، پر آوازه گَشت***ورنه در میخانه ی وحدت کسی هوشیار نیست.

علت این است که اگر کسی به مقام فنا رسید، دیگر در آن قدرت حرفی ندارد و احدی به خود اجازه سخن نمی‌دهد؛ چرا که در آن مقام دیگر سخن و اراده و فعل مقدورش نیست. پس قرآن همان طوری که محتوای آن از خداست، لفظش نیز برای خدا است، نه این که پیامبر(ص) محتوا را از خدا گرفته و لفظ ساخته و پرداخته اش باشد. خدا به صراحت در قرآن کریم بیان می کند که قرآن به تمام کمال برای خداست؛ زیرا فرمود: «قَدْ جَاءَکُم مِنَ اللّهِ نُورٌ وَکِتَابٌ مُبِینٌ؛ به تحقیق از سوی خدا برای شما نور و کتاب مبین آمده است.»(مائده، آیه 15)