تبدیل آن است که این سنّت را بردارند به جای آن و بدلِ آن سنّت دیگر بگذارند؛ اما تحویل آن است که این سنّت را از این قوم بردارند به قوم دیگر بدهند. خداوند می فرماید که سنت های الهی تبدیل و تحویل بردار نیست: فَلَن تَجِدَ لِسُنَّةِ اللَّهِ تَبْدِیلاً وَلَن تَجِدَ لِسُنَّتِ اللَّهِ تَحْوِیلاً.(فاطر، آیه 43)
اما بَدا جزء اموری است که در قضا و قَدر پیشبینی شده است که فلان حادثه در فلان صحنه رخ میدهد و بعد در فلان صحنه باید عوض بشود؛ خود این تغییر و تبدیل زیرمجموعه عالَم قضاست و جزء سنّت الهی است؛ یعنی وقتی مردم اوضاعشان عوض میشود ذات اقدس الهی هم آثار خودش را عوض میکند. خود این مجموعه زیر پوشش سنّت الهی است.
این دو اصلی که در تحویل و تحوّل عالَم است از زیرمجموعه های آن سنّت کلّی الهی است. یعنی اگر مردم برگردند، لطف الهی برمیگردد؛ و اگر مردم استکبار و مکرشان را ادامه بدهند لطف الهی سلب میشود.
همه اینها بخشی از بَدا و زیرمجموعه لوح محفوظ و امری تثبیتشده است که کجا جای بداست و کجا جای بدا نیست؛ یا کجا جای تغییر است و کجا جای تحویل است و مانند آن.
در حقیقت اگر حکم عوض میشود به سبب آن است که موضوع عوض شده است؛ یعنی وقتی این شخص توبه کرده و طیّب و طاهر شد جا برای عوض شدن حکم نیست؛ چون آن حکمی که برای تبهکار بود همچنان باقی است و اینطور نیست که این حکم تبهکار از تبهکار گرفته شود، این شخص یعنی موضوع عوض شد و این شخص خودش را از زیر پوشش این عذاب به در آورده و وارد پوشش رحمت شده است. بنابراین در سنّت الهی تبدیل و تحویلی نیست.