گاهی «لام» در برابر «علی» و «علی» در برابر «لام» است که مفید نفع و ضرر است. مانند این آیه که خداوند می فرماید: فَمَنِ اهْتَدَی فَلِنَفْسِهِ وَمَن ضَلَّ فَإِنَّمَا یضِلُّ عَلَیهَا؛ پس هر کسی اهتدا یافت پس برای خودش است و هر کسی گمراه شد پس جز بر علیه خودش گمراه نمی شود.(زمر، آیه 41) در این جا معنای این «لام» و «علی» همان نفع و ضرر است؛
اما خداوند گاهی درصدد بیان این است که عمل مختصّ به عامل است و از عامل جدا نمی‌شود. پس در این موارد آن «لام» برای اختصاص است. از جمله در عناوینی چون ایمان و کفر که هر دو جا «لام» به کار برده می‌شود و مراد اختصاص است؛ نظیر آیه 7 سوره مبارکه «اسراء» که فرمود: إِنْ أَحْسَنتُمْ أَحْسَنتُمْ لأَنفُسِکُمْ وَإِنْ أَسَأْتُمْ فَلَهَا؛ هر کسی احسان کند به خودش کرده و اگر بدی کند به خود کرده است.
برخلاف آن چه بری گفته اند که این «لام» به «علی» است و برای مشاکله «لام» به کار رفته است؛ چون جمله قبل با لام آمده جمله بعد هم با لام آمده است، بلکه باید گفت که این «لام» از سنخ مشاکله نیست؛ و«لام» برای اختصاص است یعنی عمل، عامل را رها نمی‌کند و همیشه ملازم او خواهد بود.
.GIF)
