قرآن سرشار از زمزمه ای خوش آهنگ از محبت بی منت است. بسیاری از آیات قرآنی بر محبت بی منت خداوند بر خلق سخن گفته است و به پیامبرش آموخته است که هماره به مردمانش گوشزد کند که این محبتی که می کند بی منت است و انتظار هیچی از ایشان ندارد. به پیامبرش می آموزد که آن چنان به مردمانش عشق و محبت بورزد که غیر قابل توصیف باشد و واژگان را بیان معانی بر نتابد. این گونه است که پیامبرش بی منت محبت می ورزد تا به رنجی جانکاه می افتد.

گاه به نظر می رسد که پیامبرش نیز عشق و محبت گدایی می کرده است و محبت را به تجارت و بده و بستان آلوده است هر چند که حتی تجارت محبت نیز هیچ مشکلی ندارد و چه بهتر که انسان محبت تجارت کند و عشق بده و بستان کند.

اما چنین تصویرسازی از پیامبری که رحمة للعالمین است و بر همگان از باب رحمت رحمانی و عام خویش توجه دارد و در نقش خلافت الهی در خدمت همگان از بشر و غیر اوست و از باب رحمت رحیمی و خاص خویش به نیکوکاران محبت بی دریغ چنان می ورزد که کسی را یاری رسیدن به آن در مقام تصور و تصویر نیست چه رسد که گام در مقام عمل وادی عشق و محبت بی دریغ رحیمی به دوستان گذارد.

آن چه آن پیامبر(ص) رحمه للعالمین از مردمان به فرمان الهی می خواهد محبت در برابر محبت است ولی این درخواست و تجارت برای خودش نیست؛ زیرا محبتی که برای ذوالقربی و اهل بیت خویش می خواهد آن نیز برای کمک و یاری به دیگران است. این گونه است که از خود نیز می گذرند تا مردمان تجربه عشق بی دریغ و محبت بی منت را داشته باشند و از آن نیز برتر محبت را دریابند که قابل توصیف و تصور نیست.

شگفت که چنین پیامبری با چنین محبت بی منت و چنین خدایی با رحمت بی منت و محبت بی نهایت خویش ، مردمانی سفله را در پیرامون خویش می یابد که حتی بر ایمان خویش بر خدا و پیامبر رحمتش منت می نهند و نکوهش و سرزنش خدا را به جان می خرند.

قرآن گزارش می کند که برخی از مومنان و باوریان را گمان بر آن واداشته تا به ایمان خویش بر خدا و پیامبرش منت گذارند؛ در حالی که اگر کسی می بایست بر کسی منت گذارد این خدا و پیامبرش است که این همه رحمت و محبت بی دریغ در حق مردمان داشته است.

به نظر می رسد که جامعه اسلامی در بسیاری از امور از فرهنگ اخلاقی و هنجاری قرآن دور شده است که این گونه با حقایق و مسایل برخورد می کنند. از این روست که در جامعه با چیزی به نام محبت بی منت آشنا نیستیم و رفتارهای اجتماعی ما همیشه پر از ادعا و تبختر و منت گذاری است. اگر امروز به ظاهر و روشنی بیان نکنیم فردایی در تنگنایی و یا خشمی آن را بروز می دهیم و همه سازه ها و رشته ها را پنبه می کنیم و از هم فرو می پاشیم.

همه ما در زندگی در یک مورد محبت بی منت را تجربه کرده ایم. بنابراین نمی توانیم بگوییم که اگر به گذشته نگاه کنیم ، آشکارا می بینیم که تقریبا هیچ وقت ، محبت بی منت را تجربه نکرده ایم ؛ زیرا همه ما محبت بی منت پدر و مادر را داشته ایم که بی هیچ دریغی و انتظاری از جان خویش می گذرند و از مایه جان و وجودشان خویش به وجودمان می ریزند بی آن که حتی کم ترین انتظار و توقعی از ما داشته باشند.

با این همه، هر یک از ما این تجربه گرانبها را هرگز از محدوده اجتماع کوچک خانواده بیرون نبرده ایم؛ زیرا این محبت بی منت تنها از سوی پدر و مادر نسبت به فرزند است؛ از این روست که کم تر دیده و شنیده ایم که فرزندی در حق پدر و مادر خویش چنین محبت بی منتی را داشته باشد.

بنابراین می توان به یقین و قطع گفت که هرگز رفتارها و محبت هایمان در جامعه حتی نسبت به پدر و مادرمان و یا همسرمان از قبیل محبت بی منت نبوده است، چه رسد که چنین محبتی را نسبت به دیگران داشته باشیم و مردمان از ما به عنوان مومنان و انسان های با ایمان، محبت بی منتی را تجربه کرده باشند و یا فرزندان اجتماع از ما چیزی از این قبیل رفتارها و آداب اجتماعی آموخته باشند؛ زیرا محبتی که ما با آن آشنایی داریم تنها یک نوع تجارت محبت و داد وستد است.

شاید تجارت واژه مناسبی نباشد ولی می توان گفت که در آن حساب و کتاب نقش اساسی دارد. بنابراین، انسان ها بیش تر در جامعه و زندگی خویش محبت را معامله می کنند تا آن که آن را ایثار کنند و به دیگری هدیه نمایند. پس بهتر است که به جای محبت و عشق بی منت، از داد و ستد و معامله محبت و عشق در دنیای امروزی و جامعه خود سخن بگوییم.  این محبت های تجاری از آن گونه محبت هایی است که شرمنده ات می کند و در بسیاری از موارد حتی منزجر از بودنت . همه ما این گونه هستیم و شاید به جز نسبت به فرزند و آن هم خردسالان و شیرخوران خویش با دیگری محبت بی منتی داشته باشیم و حتی برای رسیدن به آن تلاشی نکرده بلکه حتی نیندیشیده ایم.

به خودمان مراجعه کنیم و ببینم که آیا تاکنون درباره محبت بی منت فکر و اندیشه ای داشته ایم و یا خواسته ایم خودمان را از فضایی که در آن قرار داریم رهایی بخشیم و از آن فاصله بگیریم.

به نظر می رسد که این گونه نیست و ما نیز همانند دیگران در فرهنگی رشد کرده ایم که اهل تجارت محبت هستند. شاید به همین خاطر باشد که تقریبا همیشه گوش بزنگم که اگر کسی لطف و محبتی در حقم کرد ، بلافاصله جیران کنم که توازن و تعادل معامله به هم نخورد .

بی خود نیست که پیامبر رحمة‌ للعالمین برای ما آن اندازه دور از دسترس شده اند؛ زیرا در فرهنگ پیامبری که خلق و خوی وی قران است و خداوند به خلق عظیم می ستاید رشد و نمو نکرده ایم که اگر درباره کسی سخن از محبت بی منت بشنویم گویی از فرشتگان و آرزوهای دور از دسترس سخنی شنیده ایم. این وقت هاست که آدم ها در نظرم بزرگ می شوند . آن قدر محبت بی منت از ذهن ما و فرهنگ و جامعه ما  دور است که حس می کنیم طرف قطعا از دایره انسان و انسانیت بیرون بوده است. حق هم داریم زیرا که با معیارهای جامعه امروز ما ، البته کاملا درست هم هست که کسی که این گونه است نمی توان بشرش نامید. اما به نظر می رسد که پیامبر(ص) بشری همانند ما بوده است که آیات بسیاری از قرآن بر آن دلالت دارد؛ زیرا او اسوه کامل بشر و سرمشق زندگی است. پس می بایست قابل دسترسی باشد و فرهنگ و رفتارش قابل تقلید.

واقعا چه اندازه از فرهنگ پیامبر(ص) دوریم که اصلا درکی از محبت بی منت نداریم چه رسد که آن را لمس کرده باشیم.