خدا در قرآن از هر گونه «سرف» و «اسراف» بر حذر می دارد و می فرماید: وَلَا تُسْرِفُوا إِنَّهُ لَا یُحِبُّ الْمُسْرِفِینَ؛ و اسراف نکنید! زیرا خدا مسرفان را دوست ندارد.(اعراف، آیه 31؛ انعام، آیه 141)

این «عدم محبت» نسبت به «مسرفان» تا جایی است که خدا بر آنان خشم می گیرد و در همین دنیا آنان را به هلاکت می افکند: وَأَهْلَکْنَا الْمُسْرِفِینَ (انبیاء، آیه 9) و در نهایت مسرفان را به دوزخ می برد:وَأَنَّ الْمُسْرِفِینَ هُمْ أَصْحَابُ النَّارِ؛ به راستی که مسرفان همانا از یاران و اصحاب آتش دوزخ هستند.(غافر، آیه 43)

پس وقتی از محبت خدا سخن به میان می آید، به معنای بهره مندی از فضل و رحمت الهی در دنیا و به ویژه بهشت است؛ چنان که معنا و مفهوم حقیقی و باطنی «عدم محبت» خدا نسبت به کسی یا عنوانی به معنای «خشم» الهی در دنیا و هلاکت آنان و عدم بهره مندی از رحمت الهی و در نهایت ورود به دوزخ و جهنم است.

انسان می بایست در زندگی خویش نه تنها اهل اسراف نباشد، هم چنین باید از مسرفان دوری کند و از تبعیت و پیروی از آنان پرهیز کند. پس اگر مسرفان دستوری را صادر کردند که شخص می داند از مصادیق اسراف است، حق ندارد که از آن شخص در امر اسرافی پیروی و اطاعت کند. خدا می فرماید: وَلَا تُطِیعُوا أَمْرَ الْمُسْرِفِینَ؛ و از امر مسرفان و کار و فرمان ایشان اطاعت نکنید.(شعراء، آیه 151) از نظر قرآن، فرعون از در اسراف جزو «عالین» بود.(دخان، آیه 31)

در روایات مصادیق بسیاری برای اسراف بیان شده است که یکی از مهم ترین آنها که امروز مردم بدان گرفتار هستند، اسراف آب و هدر دادن آن است.

برخی از مومنان در وضو گرفتن اسراف در آب می کنند، که می بایست بدانند که این عبادت را با مشکل مواجه می کند و مومن را به عنوان «مسرف» در محل «لایحب» قرار می دهد که مجازات و کیفر آن بیان شده است. بر اساس روایات و مضامین آن می توان گفت که «آب را هدر نده حتی اگر بر سر نهری باشی.»

در روایت است: النّبی - صلی الله علیه و آله - انَّه مَرَّ بِسَعد و هو یتوَضّأ، فقال: ما هذا السَّرَفُ یا سعد؟ قال: أفی الوضوء سَرَف؟ قال - صلی الله علیه و آله - نَعَم و أن کنتَ عَلی عینٍ جارٍ؛ رسول اکرم - صلی الله علیه و آله - از کنار سعد در حالی که وضو می‌گرفت، گذشت و فرمود: ای سعد! این چه اسرافی است؟ عرض کرد: آیا در وضو گرفتن هم اسراف وجود دارد؟ حضرت فرمود: آری، هرچند کنار چشمه‌ای جاری باشی.(تفسیر الصافی، فیض کاشانی ج، 3، ص 187؛ تهذیب الاحکام، ج 1 ص136)

امام صادق (ع) نیز می فرماید: إِنَّ لِلَّهِ مَلَکاً یَکْتُبُ سَرَفَ‏ الْوَضُوءِ کَمَا یَکْتُبُ عُدْوَانَهُ‏؛ خداوند را فرشته ای است که اسراف در وضو را می نویسد، همان گونه که ستمکاری نسبت به آن را می نویسند. (مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول، مجلسی، ج13، ص69؛ الکافی، الکلینی، ج 3، ص  22)