انسان در برابر دنیا و آخرت چهار نوع واکنش نشان میدهد :
1. دنیا و آخرت را با هم می خواهد. خدا می فرماید مؤمنان این گونه هستند : وَمِنْهُم مَّن یَقُولُ رَبَّنَا آتِنَا فِی الدُّنْیَا حَسَنَةً وَفِی الْآخِرَةِ حَسَنَةً وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ؛ و گروهی از آنان مى گویند : پروردگارا ! به ما در دنیا نیکی و در آخرت هم نیکی عطا کن، و ما را از عذاب آتش نگاه دار .(بقره، آیه 102)
البته خدا در آیه بعد می فرماید که مؤمنان تنها بخشی از پاداش عمل نیک خویش را در دنیا به دست می آورند و خدای سریع حساب، بیشتر آن را در آخرت به آنان می دهد.
2. این که انسان نه دنیا را بخواهد و نه آخرت. چنین چیزی معنا ندارد ؛ زیرا چنین فردی خودکشی می کند. از این رو در قرآن کریم به این پرداخته نشده است. البته این رفتار و واکنش، معقول نیست و خدا به انسان ها هشدار می دهد که به هیچ وجه خودکشی نکنند و خود را در هلاکت و شرایط آن قرار ندهند(بقره، آیه 195) یا دیگران به ویژه فرزندان را نکشند.(انعام، آیه 151)
3. این که انسان فقط دنیا را بخواهد نه آخرت را؛ چون اعتقادی به آن ندارد. خدا می فرماید : فَمِنَ النَّاسِ مَن یَقُولُ رَبَّنَا آتِنَا فِی الدُّنْیَا وَمَا لَهُ فِی الْآخِرَةِ مِنْ خَلَاقٍ؛ پس گروهی از مردم کوتاه فکر مى گویند : پروردگارا ! به ما در دنیا کالای زندگی عطا کن . و آنان را در آخرت هیچ بهره ای نیست .(200) این گروه نیز بهره ای دنیا خواهند و در آخرت چیزی ندارند. (زخرف، آیات 32 تا 35)
4. این گروه چهارم دنیا را نمی خواهند و تنها به آخرت گرایش داشته و آن را می خواهند. از نظر این هم معقول نیست؛ زیرا نفی دنیا به طور کامل شدنی نیست ؛ زیرا انسان نیاز به غذا و آب و هوا و مانند آن دارد و نفی دنیا به این ترتیب چیزی جز خودکشی نیست. از این رو قرآن به این مورد مانند نفی دنیا و آخرت نپرداخته است.