بسیاری از ضرب المثل های شعری که آیین آموزشی و تربیتی ما را فراهم آورده بی پایه و بنیاد است و می تواند بسیار خطرناک باشد؛ زیرا آن را وحی منزل دانسته و بر اساس آن شیوه های آموزشی را سامان می دهند. بنابراین باید با نگاه انتقادی وارد شد و آن را در بوته نقد گذاشت. از جمله این ها سخنی است که دارج و رایج است و می گویند: ادب از کی آموختی گفت از بی ادبان. این بدان معناست که با مجالست با آنان شخص می تواند با ادب شود؛در حالی که باید ادب از با ادبان آموخت؛ چنان در آیات و روایات به این نکته توجه داده شده و گفته اند با حضور در مجالس علما و دانایان و خردمند از ایشان علم و ادب بیاموزید. پس ادب را باید از با ادبان آموخت و به مجالس علما رفت و از مجالست با جاهلان و بی خردان پرهیز کرد و به قول قرآن: اذا خاطبهم الجاهلون قالوا سلاما.
اصولا از نظر قرآن خانواده و والدین مسئولیت اصلی ادب و تادیب و تربیت را باید به عهده گیرند. در این میان وضعیت پدر سخت تر و مسئولیت دو چندان است. خداوند می فرماید: یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا قُوا أَنْفُسَکُمْ وَأَهْلِیکُمْ نَارًا وَقُودُهَا النَّاسُ وَالْحِجَارَةُ عَلَیْهَا مَلَائِکَةٌ غِلَاظٌ شِدَادٌ لَا یَعْصُونَ اللَّهَ مَا أَمَرَهُمْ وَیَفْعَلُونَ مَا یُؤْمَرُونَ؛ اى کسانى که ایمان آورده اید! خودتان و کسانتان را از آتشى که سوخت آن مردم و سنگهاست حفظ کنید؛ بر آن آتش فرشتگانى خشن و سختگیر گمارده شده اند از آنچه خدا به آنان دستور داده سرپیچى نمى کنند و آنچه را که مامورند انجام مى دهند .(تحریم ?آیه 6)
ابوالفضل زرویی نصرآبادی در پاسخ به سعدی شیرازی می سراید:
ادب آموختم ز بی ادبان
گلستان نقل کرده از لقمان
ترک ما قال و من یقول کنم
نتوانسته ام قبول کنم
که پسر را پس از کلاس زبان
بفرستم پیش بی ادبان
که در آن جا به اشتیاق و طرب
بکند درک فیض و کسب ادب
این ادب را که بی خرید و فروخت
می شود توی کوچه هم آموخت
اعتمادی به این مدل نکنید
بچه را توی کوچه ول نکنید
بچه تان اعتیاد می گیرد
می رود چیز یاد می گیرد
چه بسا عاشق کسی بشود
چشم در چشم اقدسی بشود
شاید آن جا کلک سوار کند
با یکی نصف شب فرار کند
ناگهان سنگ بر سبو نزنند
سوزن ایدزی به او نزنند
بچه تان انگ تابلو نخورد
توی کوچه تلو تلو نخورد
نبرندش به جرم جاسوسی
یا کلنجار و فحش ناموسی
نکند توی کوچه هی سر و ته
نشود پای تابت صد و ده
پدری کو که خون جگر نشود
راست گفتند: سگ پدر نشود
پس به فرزند یاد باید داد
ادب از بی ادب نگیرد یاد
یک کمی همت اختیار کنید
خودتان روی بچه کار کنید.
.GIF)
