منافق کسی است که بر خلاف ظاهر اسلامی در باطن کافر است. به سبب خطری که این افراد برای جامعه و امت اسلامی دارند، خدا آنان را بدتر از کفار دانسته و پست ترین درکات دوزخ برای آنان وعده داده است: إِنَّ الْمُنَافِقِینَ فِی الدَّرْکِ الْأَسْفَلِ مِنَ النَّارِ وَلَنْ تَجِدَ لَهُمْ نَصِیرًا ؛ همانا منافقان در فروترین درکات دوزخ هستند و هرگز براى آنان یاورى نخواهى یافت. (نساء، آیه 145)

منافقان انسان هایی نیرنگ باز هستند؛ نمازشان ریایی، یاد کرد خدا برای متاع قلیل دنیا، گرفتار نوسانات فکری و رفتاری(نساء، آیات 142 و 143)، بسیار حلاف و پر سوگند (قلم، آیه 10)، دنبال فتنه گری و جاسوسی(مائده، آیه 52؛ مجادله، آیه 14)، مردمانی راهزن و راه بند بر راه خدا(مجادله ، آیه 16) دروغگو( مجادله ، آیه 18)، از حزب شیطان(مجادله ، آیه 19)، مردمانی زیانکار و نیز دشمن خدا و رسول(همان، آیات 19 و 20) هستند. از این رو، منافقان اسلام و نیز سوگندها را به عنوان سپر بلای خود قرار می دهند تا در جامعه در امنیت و آرامش باشند: اتَّخَذُوا أَیْمَانَهُمْ جُنَّةً ؛ اینان سوگند و قسم را سپر خود قرار داده اند.(مجادله، آیه 16) از همین روست که بسیار سوگند می خورند و برای هر امر خرد و بزرگی سوگند و قسم را وسیله قرار می دهند. از همین روست که خدا آنان را حلاف معرفی می کند که به معنای پر سوگند است.

اینان با امور ظاهری اسلامی خود تلاش می کنند تا دیگران کینه های آنان را نبینند و ندانند؛ در حالی که با همه نیرنگ و فریبکاری نمی توانند خود را نهان کنند، و در دنیا و آخرت با رفتار و گفتار خودشان، رسوا می شوند.

خدا می فرماید: أَمْ حَسِبَ الَّذِینَ فِی قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ أَنْ لَنْ یُخْرِجَ اللَّهُ أَضْغَانَهُمْ وَلَوْ نَشَاءُ لَأَرَیْنَاکَهُمْ فَلَعَرَفْتَهُمْ بِسِیمَاهُمْ وَلَتَعْرِفَنَّهُمْ فِی لَحْنِ الْقَوْلِ وَاللَّهُ یَعْلَمُ أَعْمَالَکُمْ؛ آیا کسانى که در دلهایشان مرضى هست، پنداشتند که خدا هرگز کینه آنان را آشکار نخواهد کرد؟! و اگر بخواهیم قطعا آنان را به تو مى ‏نمایانیم در نتیجه ایشان را به سیماى حقیقى شان مى ‏شناسى و از آهنگ سخن به حال آنان پى خواهى برد؛ و خداست که کارهاى شما را مى‏ داند. (محمد، آیات 29 و 30)

پس از نظر قرآن، خدا کاری می کند که این افراد به نوعی کینه خویش را بیرون بریزند و این گونه خود را رسوا کنند. پس هم در دنیا خوار و ذلیل می شوند و هم در آخرت به عذاب خوارکننده مبتلا خواهند شد.(مجادله، آیه 16؛ قلم، آیه 10)