خداوند در توصیف پیامبر(ص) او را به «خَاتَمَ النَّبِیِّینَ» معرفی کرده و فرموده است: مَا کَانَ مُحَمَّدٌ أَبَا أَحَدٍ مِنْ رِجَالِکُمْ وَلَکِنْ رَسُولَ اللَّهِ وَخَاتَمَ النَّبِیِّینَ وَکَانَ اللَّهُ بِکُلِّ شَیْءٍ عَلِیمًا ؛ محمد پدر هیچ یک از مردان شما نیست ولى فرستاده خدا و خاتم پیامبران است و خدا همواره بر هر چیزى داناست. (احزاب، آیه 40)

واژه «خَاتَمَ» از ریشه «ختم»؛ یعنی «مَا یُختَم بِه؛ هر چیزی که بدان ختم می شود.» به انگشتری ها که دارای نقش خاصی بودند، «خَاتَمَ» می گفتند؛ زیرا بدان زیر نامه یا عهدنامه مهر می کردند. برای مهر و موم کردن از این انگشترهای نقش دار استفاده می کردند تا هر کسی جز مخاطب آن نتواند این نامه و عهدنامه را باز نکند.

از نظر قرآن، پیامبر اکرم(ص) آخرین پیامبر از پیامبران الهی است که پس از ایشان نبی و پیامبری نیست؛ از این روست که خودش در حدیث منزلت می فرماید: أنتَ مِنّی بِمَنزلةِ هارونَ مِنْ مُوسی، اِلّا أنـّه لانَبیّ بَعدی ؛تو نسبت به من به‌منزله هارون نسبت به موسى هستی جز این که پس از من پیامبری نیست(حاکم نیشابوری، المستدرک علی الصحیحین، دارالمعرفة، ج3، ص133-134؛ مفید، الارشاد، ص81-84)؛ یا آمده است: «لانبی بعده؛ پیامبری پس از او نیست.(کافی، ج 8، ص 107) بر همین اساس است که احکام شریعت ایشان تا روز قیامت باقی است و کسی نمی تواند تغییر دهد؛ زیرا دیگر پیامبری پس از ایشان نیست؛ زراره ابن اعین می گوید: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ ع عَنِ اَلْحَلاَلِ وَ اَلْحَرَامِ فَقَالَ حَلاَلُ مُحَمَّدٍ حَلاَلٌ أَبَداً إِلَى یَوْمِ اَلْقِیَامَةِ وَ حَرَامُهُ حَرَامٌ أَبَداً إِلَى یَوْمِ اَلْقِیَامَةِ لاَ یَکُونُ غَیْرُهُ وَ لاَ یَجِی ءُ غَیْرُهُ. قَالَ قَالَ عَلِیٌّ ع مَا أَحَدٌ اِبْتَدَعَ بِدْعَةً إِلاَّ تَرَکَ بِهَا سُنَّةً ؛ از امام صادق(ع) درباره حلال و حرام پرسیدم، ایشان فرمود: حلال محمد حلال ابدی تا روز قیامت است؛ و حرامش نیز حرام ابدی تا روز قیامت است؛ غیر از حکم او حکمی نیست و غیر او کسی به پیامبری نمی آید، و علی(ع) فرمود: هیچ کس بدعتی ننهاد جز آنکه بسبب آن سنتی را ترک کرد.(کافی، ج 1، ص 58)

بر این اساس حتی کسانی که در سابق پیامبر بودند، هم چون خضر نبی(ع) یا الیاس نبی، یا عیسی بن مریم(ع) که از پیامبران اولو العزم است، با این که امروز ممکن است زنده باشند یا در روز ظهور حضرت حجت(ع) با ایشان همراه شوند، به عنوان «نبی» نیستند، بلکه به عنوان یکی از اولیای الهی هستند که در خدمت حضرت حجت(ع) هستند یا خواهند بود؛ زیرا در آن زمان هر کسی در عالم منصب و مقامی دارد، به عنوان تابع و زیر مجموع حضرت حجت(عج) است.