شایسته سالاری در نظام سیاسی و اجتماعی از اصول تفکیک ناپذیر در آموزه های وحیانی قرآن است. از نظر قرآن هر کسی مسئولیتی را می تواند به عهده گیرد که شایسته و اهل آن باشد. از این روست که در شرط اهلیت هماره در مدیریت هر کاری به ویژه مسئولیت و امور مهم اجتماعی و سیاسی و نظامی و اقتصادی مورد تاکید قرار گرفته است.(یوسف، آیه 55؛ دخان، آیه 18؛ بقره، آیات 264 و 265؛ و آیات دیگر)

در حقیقت، شایسته سالاری در مدیریت امور اجتماعی و سیاسی از جمله مهم ترین شرایطی است که در آیات قرآنی بر آن تاکید شده است.(نساء، آیه 58) از نظر قرآن، مردم و امت امانات الهی در دست رهبران است و کسی که مظهر ولایت الهی نیست، رهبری و مدیریت او طاغوتی است و باید امت و مدیریت را به اهل ولایت بسپارند که شایستگی یافته اند؛ چنان که حضرت موسی(ع) به فرعون رهبر طاغوتی می فرماید: أَنْ أَدُّوا إِلَیَّ عِبَادَ اللَّهِ إِنِّی لَکُمْ رَسُولٌ أَمِینٌ؛ بندگان خدا را به من ادا کن و بازگردان! به راستی من برای شما رسولی امین هستم.(دخان، آیه 18)؛ زیرا رهبری و مدیریت فرعون طاغوتی است ؛ و او باید امانت را به صاحب آن و اهلش بازگرداند که همان ولایت الهی موسی (ع) است.

پس نباید کار را به نااهل سپرد و کسانی را که شایستگی مسئولیتی را ندارند، به کار گمارد؛ زیرا این امر خیانتی در حق خود آن شخص و مردم است؛ چرا که اگر کارهای به نااهل سپرده شود، تباه می شود و امور ملک و مملکت و شیرازه آن از هم می پاشد.

از بزرگمهر حکیم پرسیدند: علت انقراض دولت ساسانی چه بود؟ بزرگمهر پاسخ گفت: کارهای بزرگ را به خردان سپردند و کارهای خرد را به بزرگان. خردان از کار بزرگ بر نیامدند و بزرگان به کار خرد دل نسپردند.

هم چنین آورده اند که : از سلطان سنجر سوال کردند: چرا حکومت تو زوال یافت؟ پاسخ داد: کارهای بزرگ را به افراد کوچک و کارهای کوچک را به افراد بزرگ واگذار کردم. پس خردان از کارهای بزرگ بر نیامدند و بزرگان از کارهای خرد روگرداندند. در حقیقت، اولی ها کارایی نداشتند و دومی انگیزه. (نگاه کنید: قابوسنامه)