علم حضوری دارای اقسامی چون علم شهودی و علم لدنی است. علم لدنی در مقام فنا رخ می دهد. در این مقام که مقام قرب فرائض است، شخص از علم لدنی برخوردار می شود که همان علم لدن الله است؛ نه علم عندالله. عند به معنای نزدی است که می تواند مثل کتاب در کتابخانه خانه باشد یا مثل کتابی که الان در دست است؛ اما علم لدن، نزدی است که کتاب الان در دست باشد.
علم لدنی برای کسی دست می دهد که در مقام فنا و قرب فرائض باشد. این علم به شکل مستقیم به شخصی که در مقام فنا است القا می شود. از همین روست که در قرآن، از صاحب علم لدنی بدون نام و نشان یاد می کند و می فرماید: فَوَجَدَا عَبْدًا مِّنْ عِبَادِنَا آتَیْنَاهُ رَحْمَةً مِّنْ عِندِنَا وَعَلَّمْنَاهُ مِن لَّدُنَّا عِلْمًا؛ پس موسی و همراهش بنده ای از بندگان ما را یافتند که از رحمتی به او از عندنا و نزد ما دادیم و به او از لدن ما علمی تعلیم داده ایم.( کهف، آیه 65)
در حقیقت دارنده علم لدنی در مقام هیچ کس است؛ چنان که ابوسعید ابوالخیر مدعی این مقام است و در پیام فیل و پشه می گوید من همان پشه هم نیستم. همان ابوسعیدی که پس از دیدار ابوعلی سینا می گوید: هر چه را می بینم او می داند؛ در حالی که ابوعلی سینا می گوید: هر چه را می دانم او می بیند.
.GIF)
