بر اساس آموزه های قرآنی، جنیان از جمله ابلیس دارای ویژگی هایی هستند که به نظر آنان را توانمندتر از انسان و بشر می سازد. از جمله این ویژگی دیده نشدن توسط انسان های عادی است.(اعراف، آیه 27)

هم چنین ابلیس از عمر طولانی برخوردار خواهد بود و تا روز مشخصی به او مهلت داده شده است.(حجر، آیات 37 و 38؛ ص، آیات 80 و 81) پس مرگی نخواهد داشت، اما این بدان معنا نیست که در دنیا گرفتار عذاب های دردناک نشود؛ از این روست که از مهلکه ها به ویژه با حضور فرشتگان می گریزد تا آسیب بدنی نبیند.(انفال، آیات 270 و 9 تا 12؛  حشر، آیه 16)

ابلیس و جنیان و شیاطین از آگاهی محدودی نسبت به غیب آگاه هستند که آن را از طریق استراق سمع به دست می آورند(حجر، آیات 17 و 18) و آن را با باطل مخلوط و آمیخته کرده به کاهنان آموزش می دهند.(جن، آیات 6 و 9) البته بر اساس آیه 14 سوره سباء اگر علم غیب می دانستند در خواری و مذلت پس از مرگ حضرت سلیمان(ع) باقی نمی ماندند؛ در حالی که تا زمان مشخص شدن مرگ آن حضرت (ع) توسط موریانه و افتادن بر خاک ، شیاطین جنی از آن آگاه نشدند.

به هر حال، ابلیس توانایی و دانایی هایی دارد که از آن علیه انسان استفاده می کند. اما این گونه نیست که بر هر کسی و تا هر مرتبه ای از این توانایی برخوردار باشد. ابلیس به صراحت خود گواهی می دهد که در برابر مخلصان ناتوان است. البته ابلیس در این باره آنان را استثنا می کند و می گوید: قَالَ رَبِّ بِمَآ أَغْوَیْتَنِی لأُزَیِّنَنَّ لَهُمْ فِی الأَرْضِ وَلأُغْوِیَنَّهُمْ أَجْمَعِینَ إِلاَّ عِبَادَکَ مِنْهُمُ الْمُخْلَصِینَ ؛ گفت: «پروردگارا، به سبب آنکه مرا گمراه ساختى، من [هم گناهانشان را] در زمین برایشان مى‏آرایم و همه را گمراه خواهم ساخت،مگر آن بندگانت، از میان آنان، که پاک و ویژه و برگزیده تو باشند.(حجر، آیات 39 و 40)

این استثنا کردن ابلیس بندگان مخلص و ویژه الهی از اصل اغواگری به سبب آن نیست که ایشان را دوست می دارد، بلکه از آن روست که به ایشان دسترسی ندارد.

در حقیقت دسترسی ابلیس از جهاتی محدود است: 1. ابلیس و شیاطین تنها می توانند وسوسه کنند مگر آن که شخص خودش را تحت ولایت ابلیس قرار دهد؛ 2. ابلیس تنها در مرتبه پایین تر از مخلصان یعنی پاک شدگان می تواند وسوسه داشته باشد و در مراتب عالی تر، دستش بسته است؛ زیرا اگر دسترسی داشت و می توانست آنان را نیز اغوا و گمراه می کرد؛ زیرا دشمنی او با آدم(ع) و بنی آدم است و برایش فرقی ندارد چه کسی باشد.

پس ابلیس و جنیان همان طوری که به مراتب عالی آسمانی برای استراق سمع راه ندارند و در همین مراتب پایین نیز با شهاب ثاقب و شهاب سنگ ها تهدید و زده می شوند، هم چنین در مراتب عالی مقامات انسانی نیز راهی ندارند تا آنان را گمراه نمایند.

به سخن دیگر، دست های ابلیس در مراتب عالی بسته است و هیچ دسترسی ندارد، نه آن که نمی خواهد دسترسی داشته باشد و نخواهد آنان را گمراه کند، بلکه نمی تواند برسد و گمراه کند. پس شیطنت ابلیس تنها در مراحل پایین و مراتب میانی است نه مراتب عالی.